Trước đó, Mỹ cảnh cáo trừng phạt các công ty EU làm việc với Iran. Giải pháp đổi đồng đô la sang đồng euro có thể giúp EU nắm giữ một trong những thị trường lớn nhất thế giới – thị trường thương mại được mở ra sau khi thỏa thuận hạt nhân lịch sử giữa Tehran và nhóm nước P5+1 được ký kết vào hồi tháng 6/2015.

Ngày 15/5, Đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini tuyên bố EU không thể cung cấp một sự đảm bảo pháp lý hay kinh tế cho Iran nhưng EU nghiêm túc trong việc tìm kiếm một giải pháp để tiếp tục duy trì các dự án đầu tư tại Iran với các đề xuất cụ thể sẽ được đưa ra trong những tuần tới.

Ngày 16/5 tại Bulgaria, lãnh đạo 28 nước châu Âu sẽ có cuộc thảo luận về phản ứng của khối trước quyết định của Mỹ rút khỏi JCPOA và sẽ tái áp đặt lênh trừng phạt đối với Iran.

Và Liên minh châu Âu (EU) đã dự tính chuyển sang dùng đồng tiền của mình để thanh toán các hóa đơn mua hàng hóa từ Iran thay vì dùng đồng USD như trước.

Đây là một trong những kế hoạch mà EU đang tìm cách để triển khai nhằm vô hiệu hóa các biện pháp trừng phạt đối với Iran của Mỹ sau khi hủy bỏ "Kế hoạch Hành động Toàn diện chung" (JCPOA) - hay còn được biết đến với cái tên Thỏa thuận hạt nhân Iran P5+1.

Một số ý kiến của các chuyên gia phân tích về tình hình các nước đang có ý định không dùng đồng tiền đô la Mỹ theo kênh truyền hình Nga RT cho biết.

Theo Alexandre Kateb – chủ tịch hãng Competence Finance SAS, Iran hiện là quốc gia chịu áp lức nhất trong việc từ bỏ đồng đô la khi Tehran phần nào đang điều chỉnh hoạt động thương mại mà không cần sự xuất hiện của đồng tiền Mỹ.

“Khi Iran bị áp đặt các lệnh trừng phạt từ năm 2012 đến năm 2015, nước này đã thiết lập các cơ chế mới để luồn lách qua các tổ chức tài chính liên quan đến Mỹ, bao gồm hối đoái đổi hàng (không trả bằng tiền mặt) hoặc thay thế đồng đô la Mỹ thành các loại tiền tệ khác, như đồng nhân dân tệ (NDT) khi giao dịch với Trung Quốc hay đồng euro khi giao dịch với các quốc gia châu Âu”, nhà kinh tế học giải thích.

Hơn nữa gần đây mẫu thuẫn thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, Trung Quốc đã dùng NDT giao dịch dầu mỏ được coi là bước đi đầu tiên nhằm thách thức sự thống trị của đồng đô la.

Stephen Innes, Giám đốc công ty cung cấp nền tảng giao dịch FX Trading for OANDA khu vực châu Á - Thái Bình Dương, cho biết thêm nhiều thỏa thuận thương mại song phương các quốc giá châu Á Thái Bình Dương đã ký kết, sẽ thực hiện giao dịch bằng đồng NDT.

Theo chuyên gia Innes nhận xét “Rất khó để có thể bỏ được thói quen cũ vì phần lớn các công ty đảm bảo tài chính toàn cầu đều giao dịch bằng đồng đô la Mỹ”. Vì thế việc loại bỏ đồng bạc xanh là một nhiệm vụ không hề dễ dàng. Mất gần một thế kỷ đồng đô la Mỹ mới thay thế đồng bảng của Anh để thống trị thị trường.

Chuyên gia kateb cho rằng “Đồng đô la Mỹ vì nhiều lý do mà vẫn sẽ là sự lựa chọn tiền tệ dự trữ và giao dịch quốc tế. Sự phát triển của tài chính toàn cầu sẽ gắn chặt với sự tiến triển cân bằng quyền lực toàn cầu. Nó sẽ không xảy ra chỉ sau một đêm. Nó sẽ mất khá nhiều thời gian với các cuộc khủng hoảng và sự chuyển đổi cân bằng quyền lực. Không một ai thực sự biết hệ thống mới sẽ ra sao”.