Chuyến công du diễn ra 3 ngày của Thủ tướng Việt Nam đưa ông Nguyễn Xuân Phúc là lãnh đạo đầu tiên ở ASEAN và thứ ba ở Đông Á gặp gỡ Tổng thống Trump tại Nhà Trắng. Chuyến thăm phản ánh mối quan hệ toàn diện ngày càng sâu đậm giữa Việt Nam và Mỹ kể từ khi chính thức được thiết lập cách đây 22 năm, trong nỗ lực của Việt Nam mong muốn xây dựng quan hệ làm việc tốt với chính quyền Tổng thống Donald Trump không chỉ vì lợi ích của nhân dân hai nước mà còn vì lợi ích khu vực.

Với những gì diễn ra trong 3 ngày của ông Nguyễn Xuân Phúc ở Mỹ khiến báo chí quốc tế đánh giá: Việt Nam tiến một bước về quan hệ với chính quyền Mỹ, theo đúng những nỗ lực của Việt Nam mong muốn khi tiếp xúc sớm với chính quyền của Tổng thống Trump.

Khác với những chuyến đi mang đậm các yếu tố chính trị, chuyến công du của ông Phúc mang nhiều dấu ấn về kinh tế. Hoạt động đầu tiên trong khuôn khổ chuyến thăm của ông Phúc là gặp gỡ ông Robert H. McCooey Jr, phó chủ tịch Tập đoàn Nasdaq, đơn vị sở hữu sàn giao dịch chứng khoán lớn thứ hai thế giới vào chiều 29/5. Điều này tái khẳng định thông điệp Thủ tướng Việt Nam đưa ra, cam kết hỗ trợ các doanh nghiệp Mỹ triển khai các dự án tại Việt Nam và ngược lại ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập thị trường Mỹ. 

Nasdaq cũng vừa đón nhận và thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam VNG - một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực Internet, công nghệ thông tin và nội dung số tại Việt Nam, niêm yết cổ phiếu (IPO) của VNG tại sàn Nasdaq, khi vừa ký kết bản ghi nhớ với VNG.

Cũng trong chiều 29/5, ông Nguyễn Xuân Phúc tiếp tục gặp gỡ với một số doanh nhân, trí thức người Việt và sau đó đến thăm phái đoàn thường trực của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc (LHQ). 

Trưa ngày 30/5 (giờ Mỹ), ông Phúc đã có buổi hội đàm với Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres. Cũng trong chuyến thăm này, ông Phúc dự lễ kỷ niệm 40 năm Việt Nam chính thức gia nhập LHQ ngày 20/9/1977. Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Thủ tướng Phúc khẳng định Việt Nam coi trọng quan hệ hợp tác với LHQ và cho rằng trong tình hình thế giới hiện nay, LHQ cần phát huy vai trò trung tâm trong gìn giữ hòa bình, an ninh, giải quyết xung đột, tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở tôn trọng Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế; Việt Nam đã và đang có trách nhiệm đóng góp tích cực vào công việc chung của tổ chức quốc tế này.

Ghi dấu ấn đặc biệt trong chuyến thăm khi vào sáng ngày 30/5, Thủ tướng Phúc đã có cuộc tiếp xúc với khoảng 20 lãnh đạo các tập đoàn lớn của Mỹ như Harbinger, Warburg Pincus, Merck Sharp & Dohme... những người được coi là có quan hệ gần gũi với Tổng thống Donald Trump.

Trong cuộc tọa đàm về hợp tác đầu tư diễn ra ở New York có sự góp mặt của những ông lớn như Kurt Campbell chủ tịch Asia Group, một trong những nhân vật đi đầu trong chiến lược "tái cân bằng" dưới thời ông Obama, hay David Petraeus, một trong những vị tướng huyền thoại của quân đội Mỹ, cựu giám đốc CIA và nay là chủ tịch quỹ đầu tư KKR Global.

Tại cuộc gặp, ông Phúc khẳng định Việt Nam đang không ngừng đổi mới để tạo môi trường tốt hơn nữa cho các nhà đầu tư và các nhà đầu tư Mỹ rất thông minh khi hiểu được giá trị của việc đầu tư vào Việt Nam.

Cũng tại cuộc họp, phía Việt Nam khẳng định nước này đang hội tụ đầy đủ các yếu tố thu hút, thể hiện qua việc làn sóng đầu tư vào Việt Nam đang tăng cao và mạnh, và Mỹ không nên chậm chân hơn khác các đối tác khác như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc.

Trước đó, ông Phúc đã có tiếp lãnh đạo các tập đoàn Exxon Mobil, Coca-Cola và Nike, những tập đoàn hàng đầu của Mỹ đang có quan hệ làm ăn với Việt Nam.

Trưa ngày 31/5, ông Phúc đã gặp gỡ Bộ trưởng Bộ Thương mại Wilbur L. Ross. Trong buổi gặp, hai bên khẳng định quan hệ kinh tế, thương mại hai nước còn nhiều tiềm năng để phát triển do hai nước có nền kinh tế bổ sung cho nhau, hướng tới mục tiêu chung cần tăng trưởng tối đa thương mại hai nước trên cơ sở cân bằng và cùng có lợi, nhất trí việc khởi động lại cơ chế trao đổi về vấn đề quy chế thị trường cho Việt Nam.

Cũng tại cuộc gặp, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur L. Ross đã chứng kiến lễ trao các bản ký kết một loạt thỏa thuận về thương mại và đầu tư trị giá lên tới hơn 8 tỷ USD.

Buổi gặp cuối cùng, cũng là buổi hội đàm quan trọng nhất trong chuyến đi của ông Phúc diễn ra vào chiều ngày 31/5 (giờ Mỹ), ông Phúc đã gặp Tổng thống Donald Trump tại Phòng Bầu dục ở Nhà Trắng.

Theo thông cáo chung của hai nhà lãnh đạo sau cuộc gặp, hai bên khẳng định coi trọng quan hệ Việt - Mỹ, mong muốn quan hệ hai nước thời gian tới tiếp tục phát triển mạnh mẽ, là đối tác toàn diện của nhau. Cuộc gặp riêng diễn ra trong 15 phút, cũng là cuộc gặp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo, trước khi có cuộc hội đàm giữa hai đoàn ở phòng họp nội các.

Sau đó, trong cuộc họp mở rộng giữa nội các của hai bên, hai nhà lãnh đạo khẳng định coi hợp tác phát triển tiếp tục là trọng tâm trong quan hệ kinh tế - thương mại giữa hai nước, thông qua việc triển khai có hiệu quả Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư để xử lý các vấn đề trong quan hệ Việt - Mỹ trên tinh thần xây dựng. 

Tổng thống Trump hoan nghênh việc ký kết các hợp đồng kinh doanh trị giá hàng tỷ USD và lượng công ăn việc làm mà những thỏa thuận này mang lại, cũng như ông hy vọng sớm cân bằng được thâm hụt thương mại giữa hai nước.

Cũng trong dịp này, hai bên đã trao đổi về khả năng tàu sân bay Mỹ thăm cảng Việt Nam và các biện pháp tăng cường hơn nữa hợp tác giữa các lực lượng hải quân hai nước, nhằm bảo đảm sự tự do hàng hải, hàng không tại Biển Đông; thảo luận việc giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, bao gồm việc tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý. 

Tại cuộc hội đàm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã thay mặt lãnh đạo Việt Nam mời Tổng thống Donald Trump và phu nhân cùng gia đình thăm chính thức Việt Nam, dự Hội nghị Cấp cao APEC 2017. Ông Trump đã vui vẻ nhận lời.

Kết thúc cuộc hội đàm với Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng, trong bản tuyên bố chung đưa ra sau đó khẳng định hai nước “đồng ý tăng cường quan hệ quốc phòng song phương trên cơ sở bản ghi nhớ về thúc đẩy hợp tác quốc phòng song phương năm 2011 và tuyên bố tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng năm 2015” và “tăng cường hợp tác an ninh và tình báo". "Hai nước cam kết hợp tác chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia và tội phạm mạng”.

Trong lúc Tổng thống Donald Trump tiếp Thủ tướng Việt Nam tại Nhà Trắng, thì tại Việt Nam, nữ dân biểu Stephanie Murphy, tên Việt Nam là Đặng Thị Ngọc Dung, tháp tùng 11 thượng nghị sĩ và dân biểu Mỹ đến thăm nhà tù Hỏa Lò ở Hà Nội.

Theo thông báo của Văn phòng dân biểu Mac Thornberr, chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Hạ viện, chuyến thăm Việt Nam của các vị dân cử Mỹ là để “thảo luận hợp tác quốc phòng, cùng nhau tìm kiếm tù binh mất tích và hài cốt binh sĩ Mỹ, và an ninh khu vực". Ông Thornberry cũng chính là là người dẫn đầu phái đoàn gồm 12 dân cử liên bang Mỹ đến Việt Nam.

Cũng trong chuyến thăm, Thượng nghị sĩ John McCain, chủ tịch Uỷ ban Quốc phòng Thượng viện, cũng là cựu tù binh chiến tranh Việt Nam, đã chụp hình lưu niệm ngay bên ngoài nhà tù mà ông từng bị giam cách đây hơn 40 năm.

Sang ngày 1/6, ông McCain và phái đoàn gặp và thảo luận với ông Trần Đại Quang, chủ tịch nước Việt Nam về một số vấn đề về dự án khắc phục hậu quả chiến tranh Việt Nam cũng như hợp tác trong lĩnh vực an ninh biển và hàng hải... 

Vào ngày 2/6, ông McCain cùng hai thượng nghị sĩ khác, ông John Barrasso chủ tịch Ủy ban Chính sách Cộng hòa Thượng viện, và ông Chris Coons thành viên ba ủy ban ngoại giao, chuẩn chi, và tư pháp của Thượng viện Mỹ, đi thăm tàu khu trục USS John S. McCain đang neo tại quân cảng Cam Ranh, sau đó đến thăm Bộ Quốc phòng Việt Nam.

Chuyến công du của các dân cử Mỹ qua bốn quốc gia là nhằm gia tăng quan hệ và đối tác giữa Mỹ và các quốc gia Đông Nam Á - Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam.

Mới đây, chính phủ Mỹ cấp viện cho cảnh sát biển Việt Nam sáu tàu tuần tra cao tốc cỡ nhỏ đóng mới tại tiểu bang Louisiana và một tàu tuần tra cỡ lớn nguyên là tàu tuần duyên 3.250 tấn cho nghỉ hưu.