Ba khía là một loài giáp xác nhìn gần giống như cua đồng sống ở vùng nước lợ, nơi các cửa sông, kênh rạch đổ ra biển. Ba khía có ở hầu hết các tỉnh miền Tây Việt Nam nhưng nhiều nhất là hai tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu. Các cánh rừng ngập mặn là nơi sinh sống chủ yếu của ba khía. Và tên gọi ba khía bắt nguồn từ ba gạch ở trên lưng của chúng.

Tháng 10 hàng năm, vào những ngày mưa dầm người dân thường hay soi ba khía vì lúc này thịt ba khía rất ngọt và chắc.

Người ta thường chống xuồng ba lá len lỏi theo các gốc cây mắm, cây đước để “săn” ba khía. Bắt ba khía không khó, chỉ cần một đèn soi và một cái xô, giỏ hay thùng để đựng là có thể hành nghề.

Vào những ngày này, ba khía thường có rất nhiều. Người miền Tây thường có một thói quen, cái gì nhiều quá ăn không hết thì đem phơi khô, làm mắm hoặc là muối chua. Và ba khía cũng không ngoại lệ. Món mắm ba khía được ra đời từ lí do đó và nó trở thành món ăn tâm điểm nhất trong tất cả các món ăn được chế biến từ ba khía. Mà lạ thay, con ba khía cái thường ngon hơn con ba khía đực, vì người ta nói con cái thường nhiều gạch hơn con đực. Vị mặn đặc trưng, cùng với vị chua của chanh, ngọt của đường, cay cay và thơm lừng của tỏi ớt chắc chắn không ai có thể cưỡng lại được khi đã nếm thử món ăn này.

Ngoài ra, ba khía còn được chế biến thành những món ăn khác không kém phần hấp dẫn như: canh chua ba khía, ba khía rang muối, ba khía rang me, hay đơn giản hơn hết là món ba khía luộc chấm muối tiêu chanh…

Món ăn với ba khía không quá khó để chế biến, chỉ cần vài con ba khía, một ít muối hột, thêm một tép xả đập dập là có thể trổ tài khéo tay với món ba khía rang muối đầy hấp dẫn.

Còn không thì chỉ cần một nồi nước sôi, cho thêm tí muối và một chén muối tiêu chanh thì chúng ta cũng có ngay món ba khía luộc ngon không thua kém gì ai.

Ngày xưa, ba khía là món ăn của những người nông dân nghèo. Nhưng hiện nay, ba khía đã được chế biến cầu kỳ hơn và đã có mặt trong các nhà hàng sang trọng.

Với sự sáng tạo của đầu bếp cùng với cách kết hợp nguyên liệu khéo léo đã cho ra các món mới vô cùng mới lạ. Và đương nhiên, giá thành của một phần ba khía trong các nhà hàng cũng không hề rẻ chút nào.