Với 27 phiếu thuận và 12 phiếu chống, Thượng viện California thông qua dự luật, sau đó gửi sang Hạ viện, nơi có sự phản đối cho rằng luật này đe dọa an ninh công cộng vì che chở kẻ phạm pháp không bị trục xuất. Như vậy, nếu được thông qua, luật này sẽ khiến toàn thể tiểu bang California thành nơi an toàn cho nhiều người đang ở Mỹ bất hợp pháp.

Dự luật, có tên SB54, được đưa ra sau khi người đứng đầu Thượng viện, Thượng nghị sĩ Kevin de Leon sửa đổi, nhằm cho phép các cơ quan thực thi pháp luật tiểu bang và địa phương thông báo với cơ quan cảnh sát di trú (ICE) trước khi các tội phạm hình sự trong tình trạng di trú bất hợp pháp được thả. 

“Chúng ta sẽ cộng tác với các đồng nghiệp ở cấp liên bang về thành phần phạm tội hình sự nghiêm trọng. Nhưng chúng ta sẽ không hợp tác hay giúp đỡ, nếu nó gây chia rẽ cha mẹ và con cái của họ,” ông de Leon nói.

Ông de Leon cũng đã thay đổi dự luật để cho phép chính quyền địa phương chuyển giao thành phần tội phạm cho giới chức di trú liên bang, nếu đương sự từng bị trục xuất trước đó do phạm tội hình sự.

SB54 sẽ cấm cảnh sát địa phương hay tiểu bang bắt giữ hoặc giam giữ người nào chỉ vì vi phạm luật di trú, trừ khi có yêu cầu của Tòa. Luật này, nếu được thông qua và ban hành, sẽ có hiệu lực vào ngày 01/01/2018.

Dự luật này đã bị ông Trump chỉ trích vì cho rằng các nhà lập pháp California tìm cách ngăn cản lực lượng hành pháp hợp tác với các nhân viên di trú liên bang.

California hiện có khoảng 2,3 triệu dân nhập cư bất hợp pháp. Các thành phố lớn của bang California như Los Angeles, San Francisco, Sacramento, đều có chính sách tích cực bảo vệ những người nhập cư này.

Tháng 1 vừa qua, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh đe dọa rút các khoản trợ cấp từ các cơ quan liên bang cho các tiểu bang để các cơ quan địa phương phải hợp tác với chính quyền liên bang về tình trạng nhập cư của nhân vật nào đó. Thành phố San Francisco, tuyên bố là nơi an toàn cho di dân bất hợp pháp, đang kiện Tổng thống Donald Trump về vấn đề này. Mỗi năm, liên bang tài trợ cho California gần $100 tỷ để phục vụ nhiều công tác và chương trình hoạt động. Los Angeles là thành phố nhận được nhiều nhất, $22.6 tỷ, kế tiếp tới San Diego $8.1 tỷ, và các khu vực khác như Orange $7.7 tỷ, Riverside $6.1 tỷ, San Bernardino $4.9 tỷ.

Dự luật này cũng gặp phải sự phản đối của nhiều người. Thượng nghị sĩ Ted Gaines, đảng Cộng hoà phản đối khi cho rằng "Nếu chúng ta không kiểm soát ranh giới của tiểu bang, chúng ta không còn là một quốc gia". Ông nói thêm: "Chúng ta không thể nào trở thành nơi tiêu biểu của tình trạng vô pháp luật".

Ngoài SB54, bang đông dân nhất nước Mỹ - California (cũng là bang có đông người Việt nhất trên toàn liên bang Mỹ), đang đưa ra 2 dự luật khác nhằm phản đối chính sách nhập cư của Tổng thống Trump, bao gồm SB6 và SB31. Trong đó, SB6, cung cấp $12 triệu trả cho các luật sư bào chữa những người nhập cư bị trục xuất và SB31 buộc quan chức liên bang chia sẻ dữ liệu nếu thành lập cơ quan kiểm soát những người theo đạo Hồi.

Cũng liên quan tới vấn đề trục xuất người nhập cư bất hợp pháp, Bộ An ninh Nội địa vào hôm thứ ba tuyên bố, không loại trừ khả năng sẽ bắt giữ di dân bất hợp pháp nếu họ ra mặt, lên tiếng trình báo là nạn nhân hay nhân chứng một tội ác.

Tuyên bố của phát ngôn nhân Bộ Nội An – ông David Lapan – tại buổi họp báo khiến cho các viên chức địa phương quan ngại nhân viên ICE có thể thực hiện bắt giữ ngay tại Toà. Điều này sẽ ngăn cản một số nạn nhân hoặc nhân chứng tố giác tội phạm và không hợp tác với cuộc điều tra.

Ông Lapan cho rằng bản thân một số nhân chứng và nạn nhân là những di dân bất hợp pháp phạm tội hình sự tiềm năng, những người này có thể đe doạ quốc gia hoặc trước đây từng bị trục xuất khỏi Mỹ. Ông Lapan nhấn mạnh, việc bắt giữ tại Toà cần thiết vì một số khu vực tài phán không hợp tác, không báo cáo chính phủ liên bang trước khi những dân nhập cư bất hợp pháp bị trục xuất được thả khỏi tù hoặc bị giam giữ để nhân viên ICE đến bắt giữ.

Bộ trưởng Bộ Nội An John Kelly và Bộ trưởng Bộ Tư pháp Jeff Sessions cũng bảo vệ hành động thực thi này trong thư gửi cho Chánh án tối cao tiểu bang California trả lời về việc tiểu bang phản đối các nhân viên ICE đến và bắt di dân ngay tại Toà. "Bởi vì những người có mặt tại Toà án đều đã được kiểm tra an ninh, nên nguy cơ an toàn cho nhân viên bắt giữ và người bị bắt giữ đều được giảm đáng kể", thư ghi.

Một số chính quyền địa phương cho biết tình trạng tố giác tội phạm giảm đáng kể từ khi ông Trump ra tay bắt giữ di dân bất hợp pháp. Cảnh sát trưởng Los Angeles Charlie Beck cho hay, thành phố này đã giảm 25% các vụ tấn công tình dục được cộng đồng Latinh tố giác, và giảm khoảng 10% các vụ bạo hành gia đình kể từ khi ông Trump nhậm chức.