Phiên điều trần bắt đầu vào 10h sáng 8/6 theo giờ Mỹ, cựu Giám đốc đã ra điều trần công khai trước Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ, liên quan đến những cáo buộc cho rằng ông Trump từng yêu cầu ông che giấu những thông tin nhạy cảm liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hồi năm ngoái. Tại phiên điều trần, ông Comey đã tuyên thệ nói đúng sự thật và chỉ sự thật mà thôi. Ông Marc Kasowitz, cố vấn pháp lý riêng của Tổng thống Donald Trump, cũng có mặt tại phiên điều trần.

Mở đầu cuộc điều trần ông Comey cáo buộc chính phủ của Tổng thống Trump có hành động phỉ báng cá nhân ông và cơ quan FBI, cũng như nói những điều sai lệch với người dân Mỹ về FBI. Ông nói: “Mặc dù luật pháp không đòi hỏi phải có lý do nào để sa thải một Giám đốc FBI, tuy nhiên, chính quyền đã tìm cách hủy hoại danh tiếng không chỉ của tôi, mà của cả cơ quan FBI, khi nói rằng cơ quan này đang trong tình trạng hỗn loạn, không được chỉ huy chặt chẽ, và nhân viên làm việc tại đây mất tin tưởng vào cấp lãnh đạo”.

Sóng gió lại bủa vây Trump sau những lời khai của James Comey khi nhiều người tin rằng ông Trump và chính quyền của ông còn nói dối...và đã "cản trở công lý".

Trước đó, trong ngày 7/6, Ủy ban Tình báo Thượng viện công bố văn bản lời khai được chuẩn bị trước của ông Comey, trong đó ông kể lại chi tiết các cuộc gặp và nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Donald Trump. Bản lời khai này được gửi lên với hai luận điểm quan trọng của cựu Giám đốc FBI: đó là ông Trump yêu cầu FBI ngừng điều tra cựu Cố vấn an ninh quốc gia Flynn và ông Trump yêu cầu sự trung thành từ vị cựu Giám đốc.

Tuy nhiên cựu Gám đốc FBI cũng nhấn mạnh ông Trump chỉ nói ông hy vọng sẽ dừng lại cuộc điều về ông Flynn chứ không hề ra lệnh cho ông phải dừng lại. Đây được coi là chi tiết sẽ được xem xét kỹ càng để chứng minh xem nhà lãnh đạo Mỹ có đang cản trở công lý hay không.

Cũng trong phiên điều trần, ông Comey khẳng định ông chỉ biết mình bị sa thải qua các bản tin trên truyền hình, điều này khiến ông bàng hoàng vì Tổng thống Trump liên tục khen ngợi ông trước đó. Với những cách giải thích khác nhau về lý do sa thải, ông tin rằng chính phủ Trump đang tìm cách hủy hoại thanh danh của mình bởi tất cả đều không đúng sự thật.

Các nghị sĩ từ cả đảng Dân chủ và Cộng hòa đã thay nhau đặt câu hỏi cho vị cựu Giám đốc FBI, tập trung vào quyết định sa thải ông và nghi vấn về quan hệ giữa nhóm tranh cử của ông Trump với Nga, cũng như lời đề nghị dừng cuộc điều tra cựu Cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn.

Theo BBC, phần lớn những tuyên bố trong buổi điều trần kéo dài hơn 2 giờ đồng hồ này đều được rút ra từ những ghi chép của ông Comey trong các lần gặp Tổng thống Trump.

Ông Comey cho biết ông đã ghi lại mọi nội dung trao đổi ngay sau khi rời khỏi Tháp Trump và các lần ở Nhà Trắng do không cảm thấy thoải mái với các yêu cầu trong các lần gặp gỡ với Tổng thống. Ông khẳng định ông mới bắt đầu bắt đầu ghi lại các cuộc gặp gỡ của ông với Tổng thống, còn trước đây ông không có thói quen này khi làm việc với chính quyền Obama. Trước Quốc hội, ông nói bản ghi âm là một cách để ông tự bảo vệ mình, và để bảo vệ FBI.

Ngoài ra, ông Comey cũng tiết lộ về việc nhờ một người bạn thân, là một giáo sư giảng dạy tại trường Luật Columbia, tung các đoạn hội thoại trong cuộc gặp với Tổng thống Trump cho truyền thông sau khi bị sa thải.

Trả lời về câu hỏi liệu có nghi vấn nào về việc Nga đã can thiệp vào nền dân chủ Mỹ trong cuộc bầu cử 2016, cựu Giám đốc FBI cho biết “điều đó không có gì phải nghi ngờ”. Và ông ủng hộ quyết định bổ nhiệm Robert Mueller là cố vấn đặc biệt dẫn đầu cuộc điều tra độc lập về mối quan hệ giữa chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump và các quan chức Nga.

Khi được hỏi về việc liệu Tổng thống Trump có thông đồng với Nga ở sau hậu trường hay không, cựu Giám đốc FBI đã từ chối trả lời ở một buổi họp mở như thế này và cho biết kết quả cuộc điều tra sẽ trả lời tất cả. Ông Comey đã trả lời ngắn gọn các câu hỏi, nhưng né nhiều câu mà ông cho là không tiện trả lời công khai do cuộc điều trần được phát sóng trực tiếp trên truyền hình và internet.

Sau cuộc điều trần công khai được phát trực tiếp, ông Comey sẽ tiếp tục tham gia một cuộc điều trần kín với Ủy ban để làm chứng về những vấn đề mật liên quan đến an ninh quốc gia mà điều đó không thể nói trong một "môi trường công khai".

Đáp trả lời khai của ông Comey, Ban cố vấn pháp lý của ông Trump đã đưa tuyên bố mạnh mẽ chống lại cựu Giám đốc FBI để bảo vệ Tổng thống. Luật sư của ông Trump Marc Kasowitz cho rằng chính những lời khai của ông Comey đã củng cố những luận điểm, Tổng thống “chưa bao giờ tìm cách cản trở” cuộc điều tra Nga. Ông Kasowitz đã bác bỏ từng cáo buộc một, cho từng quan điểm của ông Comey.

Bên cạnh việc phủ nhận việc Tổng thống yêu cầu ông Comey cam kết trung thành, trái ngược với lời khai của Comey, ông Kasowitz cũng tỏ ra nghi ngờ lời giải thích của cựu Giám đốc FBI về việc tại sao quyết định rò rỉ biên bản ghi lại cuộc nói chuyện với ông Trump về Michael Flynn. “Mặc dù ông Comey khai chỉ rò rỉ về các ghi chép sau khi bản tweet đe doạ của ông Trump nhưng có bằng chứng cho thấy, tờ New York Times trích dẫn những biên bản này trước khi Tổng thống đăng nó trên Twitter. Điều này bác bỏ lý do tiết lộ thông tin quan trọng cho truyền thông được ông Comey đưa ra, và dường như nó mang động cơ trả đũa”. Ông cũng đặt câu hỏi về việc tiết lộ thông tin như vậy có hợp pháp hay không, cũng như có cần mở một cuộc điều tra hay không?

Trước đó, ngày 11/5, New York Times là tờ báo đầu tiên đưa tin các cuộc trao đổi riêng tư giữa ông Trump và Comey, mặc dù không đề cập đến sự tồn tại của các biên bản ghi chép sau cuộc gặp này. Ngày 12/5, ông Trump lên Twitter cảnh cáo ông Comey tốt hơn hết nên hy vọng không có đoạn băng ghi âm nào về cuộc nói chuyện giữa hai bên trước khi bắt đầu rò rỉ tin tức cho báo chí.

Trong phần trả lời câu hỏi từ bà Collins, ông Comey cho biết, chính dòng tweet này là lý do ông đưa ghi chép của mình cho một người bạn thân để gửi cho truyền thông 4 ngày sau đó.

Ngay sau phiên điều trần, Nhà Trắng đã giận dữ lên án thông tin cho rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump và chính quyền đã nói dối và làm mất danh dự nhằm mục đích chấm dứt cuộc điều tra nhằm vào các quan hệ với Nga.

Phát biểu tại một buổi họp báo, người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders đã khẳng định Tổng thống Donald Trump không nói dối.
Bà nêu rõ: "Tôi có thể chắc chắn rằng Tổng thống không phải người nói dối và ngài thật sự bị xúc phạm đến phẩm giá bởi thông tin đó".

Bà Sanders khẳng định Tổng thống Trump cam kết rằng cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ được diễn ra công bằng và được bảo vệ khỏi các sự can thiệp của bất cứ bên thứ 3 nào.

Bên cạnh đó, bà Sanders nói thêm các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga sẽ được tiếp tục duy trì cho đến khi cuộc khủng hoảng Ukraine được giải quyết.

Về phía Tổng thống Trump, mặc dù không lên Twitter bày tỏ thái độ như cách ông vẫn thực hiện hay đưa ra tuyên bố trực tiếp về lời khai của ông Comey nhưng trong bài diễn văn trước các nhà bảo thủ tôn giáo khi phiên điều trần kết thúc, ông Trump cũng nói hàm ý khi nói: “Họ sẽ dối trá, cản trở, và  truyền bá sự thù ghét, thành kiến nhưng chúng ta sẽ không lùi bước. Chúng ta sẽ đấu tranh và giành chiến thắng, và sẽ có một tương lai không thể tin được!”

Các chi tiết trong phiên điều trần công khai của ông Comey không chỉ khiến các nghị sĩ đảng Dân chủ chỉ trích ông Trump mà ngay cả một số lãnh đạo đảng Cộng hòa cũng tăng sự hoài nghi về vị Tổng thống. Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan khi được hỏi về việc ông Trump yêu cầu ông Comey trung thành cũng bày tỏ lo ngại việc các giám đốc FBI có vị thế độc lập là “rất, rất quan trọng”.

Về phía Thượng viện, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Richard Burr khẳng định người dân có quyền được nghe từ cả hai phía, cả từ cựu Giám đốc Comey và Tổng thống Trump để được biết sự thật, tự đưa phán xét và tránh xa những đồn đoán vô căn cứ.

Mặc dù phiên điều trần được đánh giá là sẽ gây bất lợi cho ông Trump, tuy nhiên một số chuyên gia pháp lý đánh giá vẫn thiếu chứng cứ để cáo buộc Tổng thống Trump “cản trở công lý” chứ chưa nói đến khả năng lưỡng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát chấp nhận luận tội. Dẫu vậy, các chuyên gia nhận định những hé lộ chấn động của cựu Giám đốc FBI sẽ tạo đủ sức ép buộc mở ra nhiều cuộc điều tra hơn vào đội ngũ của ông Donald Trump, và tăng khả năng tìm ra thêm các bằng chứng có “độ công phá” lớn hơn nữa.