Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo nước này sẽ chính thức rút khỏi UNESCO từ ngày 31/12 tới để phản đối tâm lý chống Israel tại đây và sẽ chỉ duy trì vai trò của một quan sát viên.

“Đây là quyết định không thể xem nhẹ, trong đó phản ánh mối quan ngại của Mỹ về các vấn đề tồn đọng ngày càng tăng tại UNESCO, cũng như sự cần thiết của việc cải tổ về cơ bản khâu tổ chức và tâm lý chống Israel kéo dài tại đây. Tuy nhiên, Mỹ vẫn sẽ giữ liên hệ với tư cách quan sát viên, nhằm đóng góp quan điểm, tầm nhìn và kiến thức chuyên môn cho UNESCO", thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết.

Tổng giám đốc UNESCO Irina Bokova cho biết bà đã nhận được văn bản chính thức từ Mỹ và lấy làm tiếc trước quyết định rút khỏi UNESCO của Mỹ. Đồng thời khẳng định tuyên bố của Mỹ là sự mất mát lớn đối với chủ nghĩa đa phương nói riêng và gia đình Liên Hợp Quốc nói chung.

Bà Bokova cho hay: "Năm 2011, khi Mỹ thông báo ngưng đóng góp tài chính, tôi đã bày tỏ sự tin tưởng là UNESCO chưa bao giờ quan trọng với nước Mỹ, và ngược lại. Sự thật này ngày nay lại còn rõ ràng hơn khi bạo lực cực đoan và khủng bố gia tăng, thì càng cần phải có những lời đáp mới về lâu về dài, vì hòa bình và an ninh thế giới".

Năm 2011, Mỹ đã dừng viện trợ tiền cho UNESCO nhằm phản đối quyết định công nhận tư cách thành viên đầy đủ cho Palestine. Luật pháp Mỹ từ những năm 1990 quy định chính phủ Mỹ phải rút tiền tài trợ từ bất kỳ cơ quan nào của Liên Hợp Quốc thừa nhận Palestine là thành viên, trước khi nước này ký kết một hiệp ước hòa bình với Israel.

Việc Mỹ rút khỏi UNESCO là một đòn giáng mạnh vào tổ chức có trụ sở ở Paris bởi Mỹ hiện là nước đóng góp đến khoảng 80 triệu USD mỗi năm, tương đương 1/5 ngân sách của tổ chức này.

Trước đây, Mỹ đã từng rút khỏi UNESCO vào năm 1984 dưới thời cựu Tổng thống Ronald Reagan vì cho rằng UNESCO đã thiên vị khi ủng hộ Liên Xô. Sau đó, cựu Tổng thống George W Bush đã đưa Mỹ quay trở lại UNESCO năm 2002.

Về phía Israel, Đại sứ nước này tại Liên Hợp Quốc Danny Danon tuyên bố việc Mỹ rút khỏi UNESCO đã đã đánh dấu một "kỷ nguyên mới" tại Liên Hợp Quốc, cho thấy cái giá phải trả của hành động phân biệt đối xử chống lại Israel. 

Cùng ngày, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố nước này cũng sẽ rút khỏi UNESCO, Bộ Ngoại giao nước này sẽ chuẩn bị các thủ tục để rời khỏi UNESCO cùng với Mỹ. Cũng theo tuyên bố, ông Netanyahu hoan nghênh quyết định rút khỏi UNESCO của Tổng thống Mỹ Donald Trump.