Theo đó 15/11, EP đã áp dụng Điều 7 của Hiệp ước về Liên minh châu Âu, thông qua một nghị quyết tạo cơ sở cho việc triển khai cơ chế áp đặt các lệnh trừng phạt của EU nhằm vào Ba Lan.

Với 438 phiếu thuận và 152 phiếu chống, EP đã thông qua quyết định chuẩn bị chính thức đề nghị Hội đồng châu Âu kích hoạt cơ chế này theo Điều 7.1 Hiệp ước EU. Việc này sẽ xảy ra trong trường hợp Hội đồng EU nhận thấy sự tồn tại của một "mối đe dọa rõ ràng" đối với các giá trị của châu Âu.

Trong trường hợp này, các nghị sĩ tỏ ra không hài lòng về việc Warsaw vượt qua các chuẩn mực về dân chủ và pháp quyền, tin rằng tình hình tại Ba Lan hiện nay là “nguy cơ rõ rệt về việc vi phạm nghiêm trọng” các giá trị châu Âu, trong đó có thượng tôn pháp luật, được ghi rõ trong Hiệp ước EU.

Trước đó, Tổng thống Ba Lan đã phủ quyết các đạo luật được Quốc hội thông qua về Hội đồng Tư pháp Quốc gia và Tòa án Tối cao và thay thế bằng một đạo luật vào ngày 25/9.

Ủy ban châu Âu chỉ trích các tài liệu này, cho rằng chúng sẽ dẫn đến việc chấm dứt sớm quyền hạn thẩm phán của Tòa án Tối cao, cũng như dẫn tới việc ngành tư pháp sẽ phải tuân theo sự điều hành.

Trước đó, hồi tháng 7 năm nay, EU cũng phản đối hai đạo luật do Tổng thống Ba Lan ký kết, được Quốc hội Ba Lan thông qua 2 về cải cách tư pháp, theo đó thay đổi các quy định bổ nhiệm thẩm phán tòa án và cho nghỉ hưu các thẩm phán đương nhiệm.

Theo quan điểm của Ủy ban Châu Âu, các đạo luật này sẽ làm suy yếu nghiêm trọng sự độc lập về công lý ở Ba Lan.

EU đã gửi một số thư cảnh cáo chính thức tới Ba Lan và đe dọa sẽ nộp đơn lên Tòa án EU nếu Warsaw không hành động trong vòng một tháng và đang xem xét các phản ứng của chính quyền Ba Lan. Tuy nhiên, ngay sau động thái trên, Thủ tướng Ba Lan Beata Szydlo đã lên tiếng chỉ trích quyết định của EP.

Nghị quyết của EP cũng nêu rõ nếu nguy cơ nêu trên vẫn tiếp diễn và giới chức Ba Lan từ chối tuân thủ các khuyến nghị của EU thì quy trình này thậm chí có thể dẫn tới việc đình chỉ quyền bỏ phiếu của Ba Lan tại Hội đồng châu Âu.

Các chương trình cải cách tư pháp ở Ba Lan không chỉ tạo ra mâu thuẫn giữa Ba Lan với Liên minh châu Âu, mà còn gây tranh cãi, bất bình trong nước. Nhiều cuộc biểu tình liên tiếp đã diễn ra tại thủ đô Warsaw và một số thành phố của Ba Lan nhằm phản đối các dự luật cải cách hệ thống tư pháp do chính phủ đưa ra.