Trong một cảnh báo về đi lại trên biển được công bố vào cuối giờ chiều ngày 10/4, Cục An toàn Hàng hải tỉnh Hải Nam viết trên trang web chính thức của họ rằng việc tập trận sẽ diễn ra trong ba ngày, kênh truyền hình CGTN của Trung Quốc tường thuật. Cục An toàn Hàng hải tỉnh Hải Nam đã "xác định ranh giới" khu vực diễn tập trên biển và cấm toàn bộ các tàu bè dân sự, tàu cá ra vào kể từ ngày 11/04 đến 13/04. Giới chức Hải Nam yêu cầu các tàu bè 'không phận sự miễn vào' nhưng không cho biết thêm chi tiết.

Tờ Hoàn cầu Thời báo dẫn lời một chuyên gia đoán rằng đây là không quân thuộc Chiến khu Đông bộ Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc tiến hành tập trận trên địa hình hiểm trở ở miền tây nước này, trong tình huống giả định có xung đột với Đài Loan. Hiện đang có căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan, nơi mà Bắc Kinh luôn coi là một tỉnh ly khai của Trung Quốc và chưa bao giờ bác bỏ khả năng sử dụng vũ lực nếu Đài Bắc dám tuyên bố độc lập.

Trong những ngày gần đây, hàng loạt các sự kiện phô trương sức mạnh quân sự đã diễn ra ở vùng biển này. Cùng ngày với việc Trung Quốc tuyên bố tập trận trên biển Đông ba ngày, tàu sân bay của hải quân Mỹ USS Theodore Roosevelt ngày 10/4 cùng đội tàu tấn công đã bắt đầu tuần tra và có màn diễn tập đầy uy thế ở Biển Đông, trên đường tới Philippines.

"Chúng tôi đã nhìn thấy các tàu Trung Quốc ở xung quanh," Chuẩn đô đốc Steve Koehler, chỉ huy cụm tàu USS Roosevelt nói với các phóng viên có mặt trên chiếc hàng không mẫu hạm. Sự hiện diện và các hoạt động của lực lượng quân sự Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và một số nước Đông Nam Á khác tại đây có thể sẽ làm gia tăng tình trạng căng thẳng và nguy cơ xảy ra sự cố trên biển.

Mới đây, Trung Quốc đã tiến hành tập trận trên không và trên biển trong diễn biến mà một số nhà phân tích đánh giá là màn trình diễn quy mô hiếm thấy nhằm phô trương sức mạnh của hải quân Trung Quốc. Sự hiện diện quân sự ngày càng mạnh mẽ của Trung Quốc tại Biển Đông khiến phương Tây quan ngại.

Mỹ đã chỉ trích việc Bắc Kinh quân sự hóa các đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp ở biển Đông. Mỹ cũng thường xuyên tiến hành các cuộc tuần tra trên biển và trên không nhằm xác quyết quyền tự do đi lại ở vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với phần lớn các khu vực.

Hồi tháng trước, các hình chụp từ trên không cho thấy Bắc Kinh đang phát triển với tốc độ nhanh đến đáng báo động các cơ sở của họ ở Biển Đông. Các hình ảnh cho thấy mức độ xây dựng của Bắc Kinh tại vùng Quần đảo Trường Sa đang có tranh chấp: nơi trước đây chỉ là các chốt nhỏ nay đã được biến thành các căn cứ vững mạnh cho cả hải quân lẫn không quân.

Bắc Kinh bảo vệ hoạt động xây cất các điểm mà họ gọi là các cơ sở phòng vệ. Hiện trên Quần đảo Trường Sa, Trung Quốc đã có bảy đảo nhân tạo với các cầu cảng nước sâu, bãi đáp máy bay quân sự, vũ khí phòng ngự và trại đóng quân.

Một quan chức Ngũ Giác Đài cho biết Trung Quốc "đã triển khai thiết bị phá sóng quân sự tới các tiền đồn mà họ đặt trên Quần đảo Trường Sa". Theo các phân tích quân sự của Hoa Kỳ thì thiết bị phá sóng mới được triển khai trong vòng 90 ngày qua, tại Đá Chữ thập (Fiery Cross Reef) và Đá Vành khăn (Mischief Reef).