Dự thảo ngân sách mới "phi thực tế" của Tổng thống Donald Trump
Bình Nguyên 02/14/2018 07:00 AM
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố đề xuất ngân sách trị giá 4,4 nghìn tỷ USD cho tài khóa 2019, với nhiều ưu tiên dành ngân sách cho quân đội và các kế hoạch ngăn chặn tình trạng nhập cư bất hợp pháp, trong khi kêu gọi cắt giảm chi tiêu trong nước và cho các chương trình xã hội.

Ngày 12/2, trong công bố đề xuất ngân sách trị giá 4.400 tỉ USD cho tài khóa 2019, ông Trump yêu cầu cắt giảm mạnh chi tiêu cho các chương trình môi trường, nghiên cứu và ngoại giao, vốn bị ông cho là lãng phí. Trong bản ngân sách đề xuất, ông Trump ưu tiên cho quân sự, các chương trình nhập cư, đặc biệt một phần của số tiền cắt giảm này sẽ được dùng để xây dựng bức tường dọc biên giới với Mexico.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Kế hoạch này cũng đi ngược lại các cam kết tranh cử Tổng thống năm 2016 của ông Trump khi ông từng cam kết sẽ duy trì các chương trình phúc lợi và an sinh xã hội, như Medicare và Social Security. Tuy nhiên, trong dự thảo ngân sách tài khóa 2019, Tổng thống Trump đã nhắm tới mục tiêu cắt giảm hàng nghìn tỷ USD chi tiêu trong 10 năm tới đối với hầu hết các cơ quan thuộc chính phủ liên bang, cụ thể yêu cầu cắt giảm chi tiêu cho Medicare, tổng cộng 236 tỷ USD mỗi năm trong 10 năm tiếp theo, cắt giảm chi tiêu cho các chương trình hỗ trợ y tế và cắt giảm hỗ trợ thực phẩm cho người nghèo cũng như các chương trình y tế dành cho nhóm đối tượng này và người già.

Ngoài ra, những khoản chi tiêu phi quân sự và chi tiêu quốc nội cũng được Tòa Bạch Ốc khuyến khích cắt giảm sâu, với khoảng 57 tỷ USD cho tài khóa 2019 bắt đầu từ tháng 10 tới, yêu cầu rút sự tham gia của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) khỏi dự án Trạm Vũ trụ quốc tế (ISS) vào năm 2025 và đưa các doanh nghiệp tư nhân vào thay thế.

Thay vào đó, chính quyền Trump khuyến khích tăng chi tiêu cho các chương trình quân sự và duy trì kho vũ khí hạt nhân của quốc gia, nhằm trang bị cho nước Mỹ một hệ thống vũ khí "không quốc gia nào có thể đạt tới" với 716 tỷ USD cho các danh mục này. 

Ngoài ra, trong tổng số ngân sách đề xuất 4,4 nghìn tỷ USD, Tòa Bạch Ốc cũng mong muốn dành 200 tỷ USD cho việc tái thiết cơ sở hạ tầng quốc gia trong 10 năm, để thực hiện kế hoạch xây dựng hạ tầng cơ sở trị giá 1.500 tỷ USD, một con số mà Đảng Dân chủ cho là quá ít. Đề xuất cũng đưa ra con số 23 tỷ USD cho an ninh biên giới với 18 tỷ USD là cho dự án xây bức tường biên giới với Mexico nhằm ngăn chặn nạn nhập cư bất hợp pháp, 782 triệu USD dành cho nhân viên làm nhiệm vụ biên giới và xuất nhập cảnh, và 2,7 tỷ USD cho công tác giam giữ những người nhập cư bất hợp pháp.

Tổng thống Mỹ cũng muốn dành 13 tỷ USD để tài trợ cho cuộc chiến chống thuốc giảm đau có tính gây nghiện, và tăng khoản hỗ trợ cho Liên hợp quốc với lập luận là khoản hỗ trợ này nhằm phục vụ lợi ích của người dân nước Mỹ thông qua các chương trình như kiểm soát ma túy, tội phạm, ngăn chặn khủng bố và thúc đẩy thương mại.

Mặc dù có các khoản cắt giảm sâu nhưng mức tăng chi tiêu cho quân sự và chính sách nhập cư đã khiến tổng ngân sách tăng 10% so với năm 2017 và được nhận định là sẽ mở ra kỷ nguyên thâm hụt ngân sách ở mức trên 1 nghìn tỷ USD mỗi năm tại Mỹ.

Hầu hết các dự thảo ngân sách của Tổng thống đều "chết yểu" bởi Quốc hội cuối cùng sẽ không thông qua nhưng nó đã thể hiện rất rõ định hướng của chính quyền Trump. Đây được coi là một kế hoạch ngân sách "phi thực tế" của ông Trump mặc dù cho thấy những định hướng ưu tiên của Tòa Bạch Ốc.

Dự thảo ngân sách này lại quá bất nhất với một biện pháp mới được Quốc hội thông qua hồi tuần trước, trong đó cho phép nâng giới hạn chi tiêu cho quốc phòng và các chương trình chi tiêu trong nước và cho thấy xu hướng tăng thâm hụt ngân sách không ngừng trong 10 năm tới, chủ yếu do ảnh hưởng của khoản cắt giảm thuế lên tới 1,5 nghìn tỷ USD được thông qua hồi tháng 12. Bản dự thảo ngân sách này cũng khác biệt với bản đầu tiên được Tòa Bạch Ốc soạn thảo dưới thời Tổng thống Trump hồi tháng 5/2017, theo đó cam kết giảm thâm hụt ngân sách và đưa về mức cân bằng vào năm 2027.

Ảnh minh họa: AP/Vinacircle

Các nghị sĩ Dân chủ cáo buộc Tổng thống vi phạm cam kết tranh cử khi đề xuất cắt giảm ngân sách cho chương trình Medicare và Social Security, trong khi kế hoạch tăng chi tiêu cho tái thiết cơ sở hạ tầng cũng bị phản bác vì số tiền dành cho kế hoạch này được cho là sẽ được huy động chủ yếu từ các bang và người dân địa phương, đẩy chi phí cầu đường lên cao, mang quyền sở hữu nhà nước với các cơ sở hạ tầng trao cho các nhà đầu tư trên Phố Wall và phá hủy các nỗ lực bảo tồn thiên nhiên. Đề xuất đụng chạm tới NASA cũng ngay lập tức vấp phải phản đối từ các nghị sĩ phe Dân chủ khi họ cho rằng việc rút khỏi vị trí tiên phong trong nghiên cứu vũ trụ là một sai lầm.

Nếu Quốc hội Mỹ thông qua đề xuất ngân sách của Tổng thống Trump, thâm hụt ngân sách năm 2019 của Mỹ ước tính sẽ lên tới 984 tỷ USD, gần gấp đôi dự báo năm 2017.

Tác giả: Bình Nguyên

Tin mới trong ngày