Canada và Mexico lập tức tung biện pháp trả đũa trong khi Chủ tịch Ủy ban châu ÂU (EC) Jean-Claude Juncker cũng tuyên bố sẽ có động thái tương tự sau khi Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross công bố áp thuế 25% và 10% lần lượt với thép và nhôm nhập khẩu bắt đầu từ ngày 1-6. Quyết định này khép lại cánh cửa miễn trừ thuế mà chính quyền ông Trump mở ra trước đó cho ba đối tác trên, đồng thời cho thấy lập trường cứng rắn hơn của Washington trong đàm phán thương mại.

Mặc dù Washington vẫn để ngỏ khả năng đàm phán, Canada và Mexico - hai nước đang đàm phán với Mỹ về điều chỉnh Hiệp định Tự do mậu dịch Bắc Mỹ (NAFTA) - nhanh chóng tung hành động đáp trả hôm 31-5, còn Bộ trưởng Kinh tế Đức Peter Altmaier khẳng định EU có thể nhập cuộc.

Canada, nhà cung cấp thép lớn nhất cho Mỹ, tuyên bố áp thuế lên số hàng hóa nhập khẩu trị giá 12,8 tỉ USD từ Mỹ, gồm các mặt hàng rượu whiskey, nước cam, thép, nhôm và các sản phẩm khác. Tương tự, Mexico cũng thông báo đáp trả tương xứng lên một loạt sản phẩm nông sản và công nghiệp của Mỹ. Bộ Kinh tế Mexico tuyên bố gói thuế này sẽ được duy trì cho tới khi Washington dỡ bỏ thuế áp lên thép và nhôm từ Mexico. Về phần mình, EU cảnh báo sẽ đánh thuế mạnh tay đối với mô tô Harley Davidson và rượu whiskey của Mỹ - đều là những sản phẩm chủ lực của các bang có tỉ lệ ủng hộ cao dành cho các nghị sĩ của Đảng Cộng hòa.

Không gì lạ khi bước đi mới nhất nói trên của chính quyền Tổng thống Donald Trump vấp phải sự lên án của cả các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa và các nhóm vận động hành lang doanh nghiệp chủ chốt của nước này, đồng thời gây phản ứng tiêu cực trên các thị trường tài chính. "Châu Âu, Canada và Mexico không phải Trung Quốc. Chúng ta không đối xử với đồng minh giống như đối thủ" - thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Ben Sasse nhấn mạnh. Theo trang Politico, ngay cả trong nội bộ nhóm cố vấn kinh tế cao cấp của Tổng thống Trump cũng chia rẽ sâu sắc về vấn đề này.

Các chuyên gia kinh tế cảnh báo người dân Mỹ sẽ sớm phải đối mặt với giá cả tăng cao hơn ngay ở những sản phẩm gắn bó với cuộc sống thường ngày. Nó cũng có thể đẩy Mỹ vào một cuộc chiến thương mại nhiều mặt trận khi Washington và Bắc Kinh chưa tìm được giải pháp cho tranh cãi thương mại hiện nay.

Thuế thép và nhôm vốn là một phần trong nỗ lực của ông Trump nhằm bảo vệ nền công nghiệp Mỹ và công nhân nước này trước cái gọi là sự cạnh tranh quốc tế không bình đẳng - một chủ đề chính của chính sách "Nước Mỹ trên hết". Có điều, giới phân tích khẳng định thuế quan sẽ không tạo thêm việc làm bởi nó không thể đưa sản xuất trở lại nước Mỹ. 

Bạn đang đọc báo người Việt tại Mỹ - Vinacircle. Mọi đóng góp về nội dung xin gửi về địa chỉ email: content@vinacircle.com. Xin cảm ơn!