Không ngừng tiến hóa

Để có thể chống chọi lại với các hậu vệ cơ bắp và lối chơi tốc độ của giải Ngoại hạng Anh, Cristiano Ronaldo đã dành hàng nghìn giờ trong phòng gym để có thân hình vạm vỡ. Những ai từng theo dõi cầu thủ này từ ngày đầu tại Man Utd hẳn đều nhớ trong ba năm đầu, anh ham rê dắt và phô diễn kỹ thuật đến nhường nào. Nhưng sang mùa 2006 - 2007, Ronaldo thực sự trở thành một ngôi sao đẳng cấp thế giới khi ghi được 23 bàn và giúp Man Utd vô địch Ngoại hạng Anh. Bản thân anh nhận cú đúp giải thưởng Cầu thủ trẻ hay nhất và Cầu thủ hay nhất.

Sau một mùa giải thành công đến đáng ngạc nhiên, đã có những hoài nghi liệu Ronaldo còn có thể tiến bộ hơn nữa không. Ít vòng đấu đầu tiên tại Ngoại hạng Anh 2007 - 2008 chứng kiến Man Utd vật lộn để có một trận thắng, Ronaldo thậm chí còn bị treo giò ba trận do nhận thẻ đỏ trước Portsmouth. Trong thời gian bị treo giò ấy, thành viên trong ban huấn luyện của Man Utd là Rene Meulensteen đã tìm tới Ronaldo và tuyên bố ông có thể giúp Ronaldo trở thành cầu thủ giỏi nhất thế giới. 

Câu chuyện này được Meulensteen chia sẻ với tờ Telegraph: "Tôi vẽ cho Ronaldo một biểu đồ về cậu ấy, bao gồm những yếu tố chiến thuật (nhận thức, đọc thế trận và đưa ra quyết định), yếu tố tính cách (thái độ và tinh thần quyết chiến) và yếu tố kỹ thuật (chuyền, sút, di chuyển, ngoặt và kỹ thuật rê bóng). Vậy kỹ năng chính của Ronaldo là gì? Cậu ấy trả lời là kỹ thuật".

Meulensteen sau đó đã chỉ ra sai lầm của Ronaldo là luôn chơi theo đúng phong cách biểu diễn nhằm có được sự trầm trồ từ khán giả. Ông nói: "Cristiano ạ, tôi đã xem lại các bàn thắng của cậu mùa trước và cậu chỉ ghi được 23 bàn vì cậu lúc nào cũng muốn ghi một bàn thắng hoàn hảo. Hãy nhớ rằng những cá nhân quan trọng nhất là những người nâng tầm đội bóng chứ không phải nâng tầm họ. Cậu thì luôn nghĩ ngược lại. Không, không phải như vậy đâu. Hãy nâng cao đội bóng và cả tập thể sẽ nâng tầm cậu!".

Điều Meulensteen muốn ở Ronaldo là cách chơi sắc bén hơn, với tư duy chơi bóng của một tiền đạo sát thủ như Lineker, Shearer hay Van Nistelrooy: "Việc cậu ghi bàn ở đâu, như thế nào không quan trọng, miễn là trái bóng nằm trong lưới. Cậu cứ thấy bóng đến là nghĩ muốn sút vào góc cao, trong khi thứ quan trọng duy nhất là bóng qua vạch vôi". Ông đề nghị Ronaldo tự đặt mục tiêu ghi bàn, và anh trả lời: "Tôi nghĩ mình có thể ghi tầm 30 tới 35 bàn". Meulensteen phản đối: "Tôi nghĩ cậu có thể ghi hơn 40 bàn. Bắt đầu kể từ các buổi tập tuần này, tôi sẽ giúp cậu rèn cách dứt điểm".

Họ tới sân tập và bắt đầu đúng như vậy. Các buổi tập bao gồm việc Ronaldo tập sút từ nhiều vị trí và cách khác nhau, từ bấm bóng cho tới dứt điểm một chạm. Mỗi bài tập được lặp lại bốn lần. Meulensteen yêu cầu Ronaldo tưởng tượng các tình huống bóng trong đầu và cách mà Ronaldo muốn xử lý tình huống. Ông đặt các bảng màu ở bốn góc khung thành và yêu cầu Cristiano nói tên bảng màu mà anh muốn nhắm tới trước khi sút. Theo Meulensteen, điều này sẽ rèn cho tiềm thức của cầu thủ và theo lâu dài sẽ biến thành bản năng.

Phải tới trận đấu thứ tám, Ronaldo mới có được bàn thắng đầu tiên đến từ một lỗi của hàng thủ đối phương. Bàn thắng đó được tiếp nối bởi một cú đúp vào lưới Wigan (đánh đầu cận thành và đệm bóng), một cú đúp tại Champions League vào lưới Dynamo Kiev (đánh đầu và phạt đền). Các bàn thắng cứ liên tục đến với đủ hình thái: Sút một chạm, đánh đầu, sút phạt đền, sút phạt trực tiếp. Cuối mùa giải đó, Ronaldo ghi được tổng cộng 42 bàn trên mọi mặt trận.

Khi ghi bàn đã trở thành bản năng, Ronaldo trở thành một cỗ máy hủy diệt thực thụ. Kể từ khi bắt đầu khoác áo Real Madrid từ mùa giải 2009 - 2010, Cristiano Ronaldo chỉ trải qua đúng một mùa - mùa đầu tiên - ghi dưới 40 bàn thắng (anh chọc thủng lưới đối phương 33 lần trong mùa giải ra mắt). Từ năm 2010 tới 2016, Ronaldo có liền sáu mùa giải ghi ít nhất 50 bàn cho câu lạc bộ. Anh đá 396 trận cho Real Madrid và ghi tới 407 bàn, đạt hiệu suất hơn một bàn mỗi trận.

Trong mùa giải 2016 - 2017 vừa qua, Ronaldo "chỉ" ghi 42 bàn, nhưng bùng nổ đúng giai đoạn quan trọng nhất và là nhân tố chính giúp Real đăng quang cả Champions League lẫn La Liga. Ở mùa bóng lịch sử ấy, sự tiến hóa của Ronaldo không chỉ thể hiện qua vị trí và cách chơi trên sân mà còn ở cách anh... ở ngoài sân. 

Ronaldo trong quá khứ luôn muốn góp mặt trong mọi trận đấu, kể cả vô thưởng vô phạt và luôn tỏ ra khó chịu khi bị thay ra. Nhưng dưới sự dẫn dắt của Zinedine Zidane, Ronaldo lại ngoan ngoãn chấp nhận việc chơi bóng ít hơn để dồn sức cho những trận đấu quan trọng. Theo cây bút Sid Lowe, Zidane đã thuyết phục được Ronaldo ở lại Madrid nghỉ ngơi trong những chuyến làm khách trước đối thủ yếu mà Real Madrid "không cần dùng dao mổ trâu để giết gà".

Những mùa giải trước đây, Ronaldo thường hụt hơi vào giai đoạn cuối mùa do đã bung sức ra trong suốt nhiều tháng trước đó. Zidane đã tìm gặp cậu học trò và khuyên nhủ: "Nếu cậu nghe tôi, cậu sẽ bước vào giai đoạn cuối mùa giải với thể trạng tốt chưa từng có, và cậu sẽ kéo dài được sự nghiệp đỉnh cao". 

Lời nói của Zidane - ngôi sao bóng đá lớn bậc nhất lịch sử và là một chuyên gia "đắc nhân tâm", rõ ràng là có giá trị hơn Rafa Benitez. Trong vài tháng ngắn ngủi cầm quân tại Madrid, Benitez được cho là đã làm mất lòng các ngôi sao trong đó có cả Ronaldo. Khi được trợ lý của Benitez yêu cầu xem video để nghiên cứu cách dứt điểm, Ronaldo đã đáp trả: "Để tôi gửi cho Benitez một USB chứa các bàn thắng của tôi cho ông ta tự nghiên cứu!".

Đối với Zidane, chuyện đó không xảy ra. Bản thân từng là một "Galatico" đời đầu, Zidane biết cách thuyết phục ngôi sao lớn nhất của "Galaticos" 2.0. Thay vì ra lệnh thông qua trợ lý, Zidane thử thách Ronaldo sút phạt ngay trên sân tập. Người chiến thắng là Zidane, và Ronaldo nghe theo thầy hoàn toàn tâm phục khẩu phục. Ronaldo chấp nhận ngồi ngoài những trận đấu không quan trọng và hiểu thông điệp từ Zizou: "Hãy quên danh hiệu Vua phá lưới La Liga đi. Cậu hãy bớt nghĩ xem mình ghi được bao nhiêu bàn, mà hãy nghĩ xem mình có thể ghi những bàn thắng quan trọng như thế nào!".

Ronaldo tự nhận thấy sự thay đổi đó: "Tôi đã có một sự chuyển biến quan trọng trong năm nay. Trong khoảng bốn, năm mùa giải trước, tôi luôn bước vào giai đoạn cuối mùa khi đã đẩy bản thân tới giới hạn tối đa. Năm nay thì khác, tôi đã chuẩn bị cho những tháng cuối một cách sung mãn". Anh thậm chí còn điều chỉnh cả cơ thể để thích ứng với vị trí mới. 

Theo nhà báo Guillem Balague, Ronaldo đã ngưng tập cơ bắp phần thân trên và giảm 3kg, tập trung vào phần cơ chân nhằm có những bước chạy thanh thoát và bứt tốc nhanh khi cần thiết. Hệ quả là trong những trận đấu cuối mùa trước Valencia, Sevilla, Celta Vigo và Malaga mà Madrid phải thắng trước sự bám đuổi sát sao của Barca, Ronaldo đều ghi bàn và góp công lớn mang về chức vô địch La Liga đầu tiên cho Madrid kể từ năm 2012.

Sự cạnh tranh với Lionel Messi

Chẳng phải ngẫu nhiên mà Ronaldo được so sánh với nhân vật Hugh Glass của Leonardo DiCaprio trong bộ phim The Revenant. Hugh có một khát vọng sinh tồn lớn lao tới mức không gì có thể khuất phục anh. Dù là bị gấu vồ, bị đoàn thám hiểm bỏ lại giữa thời tiết khắc nghiệt hay rơi vào dòng sông băng buốt giá... Hugh vẫn tồn tại để trả thù. Ronaldo có phần nào đó giống Hugh Glass, ở cách anh luôn biết cách vượt qua khó khăn và trở thành tâm điểm ở những lúc bị dồn vào chân tường. Hãy thử nhìn lại giai đoạn 2016 - 2017, vốn được xem là thời khắc vàng của sự nghiệp Ronaldo với cơn mưa những danh hiệu tập thể lẫn cá nhân.

Tại chiến dịch Champions League 2015 - 2016, bước ngoặt tới ở trận tứ kết lượt về với Wolfburg. Ở trận lượt đi, Real Madrid thua 0 - 2 trên đất Đức. Trong trận lượt về, cú hattrick của Ronaldo mở toang cánh cửa cho Madrid tiến vào bán kết và sau đó giành chức vô địch. 

Tại Euro 2016, hai trận đầu vòng bảng là thảm họa với Ronaldo và đội tuyển Bồ Đào Nha. Anh không ghi được bàn nào, và thậm chí còn bị xem là tội đồ khi sút hỏng phạt đền ở gần cuối trận đấu với Iceland. Bước vào lượt trận cuối với Hungary, Ronaldo tỏa sáng cùng cú đúp bàn thắng và một pha kiến tạo, giúp Bồ Đào Nha lách qua khe cửa hẹp để vào vòng trong. Anh im tiếng trong hai trận đấu loại trực tiếp với Croatia và Ba Lan để rồi bùng nổ trong trận bán kết với Xứ Wales, đưa Bồ Đào Nha vào chung kết.

Câu chuyện tương tự lặp lại tại Champions League 2016 - 2017 khi Ronaldo tỏa sáng đúng lúc để đập tan những lời chỉ trích. Trước khi bước vào vòng tứ kết, anh chỉ ghi được 2 bàn - con số quá ít ỏi so với đối thủ cạnh tranh Lionel Messi và chính những chuẩn mực mà Ronaldo từng xác lập trong quá khứ. Khi mà nhiều người đã tin rằng những năm tháng đẹp nhất của Ronaldo đã ở lại phía sau, anh ghi liền năm bàn vào lưới Bayern, ba bàn vào lưới Atletico Madrid và hai bàn vào lưới Juventus! Ba thủ môn nằm trong danh sách đề cử "Thủ môn hay nhất" của UEFA là Neuer, Oblak và Buffon đều trở thành những nạn nhân bị Ronaldo chọc thủng lưới với tổng cộng 10 bàn. Real Madrid trở thành đội đầu tiên trong lịch sử bảo vệ thành công chức vô địch Champions League, còn Ronaldo trở thành Vua phá lưới với 12 bàn đồng thời là chân sút tốt nhất lịch sử giải đấu với 105 bàn!

Video 12 bàn của Ronaldo ở Champions League mùa 2016 - 2017

Nếu như Hugh Glass lấy việc trả thù để làm động lực sống thì Cristiano Ronaldo lại lấy những đỉnh cao mới để nỗ lực trên sân cỏ mỗi tuần. Ý chí và niềm tin vào khả năng bản thân là điểm mạnh nhất của Ronaldo. Khi trả lời báo giới rằng anh tin mình là "Cầu thủ hay nhất thế giới 20 năm qua", Ronaldo thực sự tin như vậy và nỗ lực để chứng minh cho lời nói đó. Dù điều này có thể làm mất lòng Lionel Messi - kỳ phùng địch thủ của Ronaldo trong một thập niên gần nhất, nhắc tới Ronaldo thì không thể không nhắc tới sự cạnh tranh với Messi, và ngược lại. 

Trong bộ phim Rush, màn ganh đua giữa hai tay đua Nikki Lauda và James Hunt được tóm gọn qua câu nói: "Người khôn học được kẻ thù nhiều hơn một gã ngốc có thể học được từ bạn của mình!". Sự cạnh tranh giữa Ronaldo và Messi có thể nhìn được theo hướng tích cực như vậy. Hai siêu sao này đại diện cho những giá trị tương phản nhau: Châu Âu và Nam Mỹ, Real Madrid và Barcelona, Nike và Adidas. Giới truyền thông lẫn người hâm mộ dựng lên một cuộc cạnh tranh tới mức thù địch giữa hai ngôi sao, song thực chất họ luôn dành sự nể trọng cho nhau. Ronaldo từng nói "muốn có cái chân trái của Messi", trong khi Messi ngợi ca rằng "Ronaldo là một cầu thủ phi thường".

Nếu không có một trong hai người, chưa chắc người kia đã đạt được những cột mốc thành tựu như ngày nay hay còn có động lực phấn đấu khi mãi ở thế “độc cô cầu bại”. Trong bộ phim tài liệu "Ronaldo: The Movie", CR7 đã bộc bạch: "Mối quan hệ của Messi và tôi trong năm qua đã tốt hơn nhiều. Messi đã gọi điện hỏi thăm gia đình tôi và hỏi han về chấn thương của tôi sau World Cup 2014. Tôi nhìn cậu ấy không phải như một kình địch, mà như một con người khiến tôi trở thành một cầu thủ giỏi hơn, và ngược lại".

Tại lễ trao giải Quả Bóng Vàng sắp tới, Ronaldo cũng là ứng cử viên số một. Nếu anh thắng giải, "tỷ số" Quả Bóng Vàng giữa Ronaldo và Messi sẽ được cân bằng 5 - 5, đánh dấu tròn một thập niên bộ đôi này thống trị làng túc cầu thế giới. Đúng như lời Rio Ferdinand nói, chỉ khi Ronaldo hoặc Messi giải nghệ, thế giới bóng đá mới thấy trân trọng cuộc đua phi thường mà bộ đôi song hùng kỳ hiệp này tạo ra. Thế giới bóng đá sẽ trở lại... bình thường: Những cú hattrick hay cột mốc 30 bàn thắng/mùa sẽ lại trở thành điểm sáng của một cầu thủ thay vì điều bình thường do chuẩn mực quá cao mà Ronaldo - Messi đã tạo ra. Những giải thưởng cá nhân cũng sẽ mở rộng cửa cho nhiều cầu thủ hơn, thay vì một cuộc chạy đua cá nhân giữa những "siêu nhân" như một thập kỷ vừa qua.

Đâu là giới hạn của Ronaldo?

Năm tới, Ronaldo sẽ bước sang tuổi 33. Lại một lần nữa, câu hỏi được nhắc tới là: "Đâu là điểm tới hạn của Ronaldo?". Gary Neville đã mạnh dạn dự đoán trên Sky Sports: "Tôi tin rằng cậu ấy sẽ còn chơi bóng một thời gian dài, rất dài nữa. Nếu như trước kia, Ryan Giggs có sự tiến hóa từ một tiền vệ cánh trở thành một tiền vệ cầm nhịp thì giờ đây chúng ta đang thấy Ronaldo trở thành một trung phong. Cậu ấy biết rõ rằng mình không thể chạy nhiều hay vượt qua đối phương nhiều như trước nữa. Ronaldo có thể chơi bóng tới năm 40 tuổi nếu cứ biết cách tỏa sáng theo khoảnh khắc như hiện nay. Cậu ấy sẽ nhắm tới con số 1000 bàn thắng như Pele. Một con số điên rồ mà bạn nghĩ rằng không ai có thể đạt được. Tôi cho rằng đó là cái đích mà cậu ấy đang hướng tới".

Dự đoán của Gary Neville không phải là vô căn cứ. Tại Gala Quả Bóng Vàng 2014, khi một khán giả hỏi: "Bàn thắng nào đem lại cảm giác thỏa mãn nhất đối với anh?", Ronaldo đã không ngần ngại trả lời: "Với tôi, đó là bàn thắng kế tiếp mà tôi ghi được". Đối với Cristiano Ronaldo, không có bàn thắng nào là vô nghĩa. Kể cả khi đó là bàn thắng nâng tỉ số lên 7 - 0 khi trận đấu đã bước vào phút bù giờ, anh vẫn sẽ tươi cười và dang tay mừng bàn thắng theo phong cách quen thuộc. Bởi mỗi bàn thắng mà Ronaldo ghi được giờ đây đều là một cột mốc kỷ lục ghi bàn mới tại Real Madrid và đội tuyển Bồ Đào Nha, để cái tên Cristiano Ronaldo được khắc sâu thêm vào lịch sử bóng đá thế giới.

Khi có dịp đặt chân tới hòn đảo Madeira – quê hương Ronaldo bạn sẽ nhận ra cầu thủ này có thể có nhiều anti-fan, nhưng ở quê nhà, anh được xem như một người hùng. Người dân nơi đây hào hứng kể về việc Ronaldo xuất thân từ Madeira, và nhờ anh mà hòn đảo đã được nhiều người biết tới hơn. Một người phụ nữ hào hứng chia sẻ: "Năm trước ở đây có xảy ra cháy rừng và Cristiano là một trong những người đầu tiên đóng góp tiền cứu trợ. Cậu ấy thực sự là một chàng trai tốt".

Sân bay Funchal đã được đổi tên thành sân bay quốc tế Cristiano Ronaldo, và trên hòn đảo có hai nơi đặt tượng Ronaldo. Một tại sân bay, và một trước cổng bảo tàng Ronaldo tại khu vịnh đẹp nhất hòn đảo. Bên trong bảo tàng ấy trưng bày hầu hết các danh hiệu cá nhân mà Ronaldo từng giành được trong sự nghiệp. Mọi trái bóng mà Ronaldo giữ lại sau khi lập hattrick đều được trưng bày tại đây, bên cạnh bốn Quả bóng vàng và vô số danh hiệu cá nhân khác.

Tại một góc nhỏ bảo tàng được dành riêng để trưng bày những bức ảnh và cúp mà Ronaldo giành được khi còn là một cậu nhóc. Ngay từ khi ấy, Cristiano Ronaldo đã trân trọng từng chiến quả mà anh giành được. Khát khao chinh phục ấy đã hình thành nên Cristiano Ronaldo của ngày hôm nay và sẽ không phải ngạc nhiên nếu bạn biết rằng, sau đêm Gala trao giải của UEFA hôm 24/8, anh sẽ lại là người tới sân tập sớm nhất vào sáng hôm sau.