Trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump lên tiếng đe dọa áp thuế lên thép và nhôm, và áp thuế lên 150 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, những bất ổn về thương mại toàn cầu đang phủ một màn đen u tối lên triển vọng tăng trưởng toàn cầu.

"Căng thẳng" là chủ đề chính tại cuộc họp của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại Washington, trong đó các nhà hoạch định chính sách lên tiếng cảnh báo về các thách thức từ vấn đề này trong thông cáo chung hôm thứ Bảy (21/04). Chủ tịch của NHTW Comlombia cho biết chiến tranh thương mại sẽ là thảm họa, người đồng nghiệp của ông ở Paraguay cũng cho rằng nó sẽ tác động tiêu cực đến tất cả mọi người. Trong khi đó, người đứng đầu NHTW Nhật Bản lại mô tả chủ nghĩa bảo hộ thương mại là không ai mong muốn cả.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Steven Mnuchin, cho biết ông đang cân nhắc về việc tới Trung Quốc, đồng thời nói thêm ông đang lạc quan một cách cẩn trọng về việc tiến tới một thỏa thuận với Trung Quốc.

Nhưng nếu Mỹ không tiến tới thỏa thuận với Trung Quốc thì các nhà lãnh đạo NHTW có thể phải đối mặt với tình trạng lạm phát đình đốn từ các biện pháp trả đũa qua lại bằng thuế quan. Cụ thể các hàng rào thuế quan có thể làm gia tăng lạm phát trong ngắn hạn vì nó làm gia tăng giá nhập khẩu hàng hóa và còn giáng một đòn nặng nề đến hoạt động kinh tế vì niềm tin bị đánh mất. Kết quả là sẽ cần tới việc giữ chính sách tiền tệ nới lỏng thêm một khoảng thời gian nữa.

“Việc áp đặt thuế quan sẽ tác động trực tiếp đến giá, nhưng cũng sẽ có các yếu tố gây ra suy thoái – những yếu tố luôn tạo ra sự suy giảm về giá trong tương lai”, Alejandro Werner, Trưởng Bộ phận Bán cầu Tây của IMF, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. “Nếu có chuyện gì xảy ra thì bạn sẽ kỳ vọng chính sách tiền tệ được nới lỏng hơn”.

Các nhà lãnh đạo NHTW nêu rõ nỗi lo ngại về chiến tranh thương mại trong lúc IMF dự báo tăng trưởng toàn cầu ở mức 3.9% trong năm nay và năm tới – đây sẽ là mức mạnh nhất từ năm 2011.

Vòng xoáy của chủ nghĩa bảo hộ sẽ có tác động rất lớn đến tăng trưởng, Chủ tịch của NHTW Colombia, Juan Jose Echavarria, cho biết trong một cuộc phỏng vấn ở Washington. “Đây sẽ là một thảm họa đối với tăng trưởng toàn cầu. Những gì chúng tôi rút ra được trong thập niên 30 là khi tất cả các quốc gia bắt đầu áp hàng rào thuế quan cao hơn thì các nền kinh tế bắt đầu đình trệ”.

Xu hướng thắt chặt chính sách tiền tệ

Cho tới nay, chỉ một mình rủi ro thương mại thì sẽ không đủ để ngăn chặn chu kỳ thắt chặt chính sách trên toàn cầu. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể nâng lãi suất chuẩn một lần nữa vào tháng 6/2018 và Singapore – quốc gia phụ thuộc vào thương mại và sử dụng tỷ giá là công cụ chính sách chính – đã thắt chặt chính sách trong tháng này.

Có khả năng là các NHTW sẽ tiếp tục thắt chặt chính sách ngay cả khi xuất hiện các lời đồn đoán về chiến tranh thương mại, Rob Subbaraman, Trưởng Bộ phận Kinh tế thị trường mới nổi tại Nomura Holdings, cho hay. Ông cho rằng rủi ro thương mại là một lý do để duy trì chính sách tiền tệ thích ứng.

Dù vậy, các dấu hiệu về sự điều chỉnh của đà tăng trưởng kinh tế trong quý 1/2018 đang khiến các nhà lãnh đạo NHTW lo ngại. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BoA), Mark Carney cho rằng thị trường đang kỳ vọng quá cao vào khả năng nâng lãi suất.

Chẳng ai lại muốn chủ nghĩa bảo hộ khi thương mại và nền kinh tế toàn cầu cuối cùng cũng tăng trưởng ổn định, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ), Haruhiko Kuroda, cho hay. “Chúng ta phải cực kỳ cẩn trọng”.

Theo: Vũ Hạo/Vietstock