Theo RT đưa tin, các phi đội điều khiển máy bay tiếp dầu và máy bay vận tải tại Căn cứ Không quân Travis (miền nam bang California), đang “run rẩy” vì sợ… làm rơi cốc. Lý do là chiếc cốc kim loại được thiết kế đặc biệt cho việc làm nóng lại cà phê/trà trên máy bay có tay cầm bằng nhựa rất dễ gãy. Nếu không thay thế được tay cầm, Không quân Mỹ sẽ buộc phải chi tới 1.220USD cho một chiếc cốc mới!

Theo một báo cáo của tờ Thời báo Không quân, trong vòng 3 năm trở lại đây, Phi đội Cảng Hàng Không số 60 đã tiêu hết gần 56.000USD tiền thuế của người dân cho việc mua cốc cà phê/trà. Còn trong năm nay, Không quân Mỹ đã chi tới 32.000USD chỉ cho riêng 25 chiếc cốc. Tờ báo này đã phải cay đắng nhận định rằng chiếc cốc mà các phi công đang sử dụng có lẽ “làm bằng vàng”.

Nếu nhìn lại một cách cẩn thận và chi tiết, không khó để có thể nhận ra rằng nguồn gốc của vấn đề, theo cách nói của Tổng thống Donald Trump, là do Lầu Năm Góc đã “ký phải những thỏa thuận tồi”.

Cụ thể, theo ông Dan Grazier – một cựu phi công máy bay tiếp dầu của Thủy quân Lục chiến Mỹ và hiện đang là thành viên Dự án Giám sát Chính phủ (POGO), khi ký hợp đồng với các nhà thầu cung cấp khí tài, thiết bị và cả những vật dụng như “cốc vàng ngàn đô” đã được nhắc tới ở trên, Lầu Năm Góc chỉ mua được sản phẩm chứ không sở hữu hoàn toàn “quyền sở hữu trí tuệ” liên quan tới sản phẩm.

Chính vì thế, khi cần sửa chữa hay thay thế bất kỳ thứ gì, Lầu Năm Góc không được phép tự ý sửa chữa, thay thế sản phẩm. Quyền này thuộc về nhà thầu và đương nhiên, dù giá cả có đắt đỏ thế nào, Lầu Năm Góc cũng sẽ phải “cắn răng” chi tiền.

Ông Will Roper – Trợ lý Thư ký phụ trách Mua thầu, Công nghệ và Hậu cần Không quân Mỹ - tiết lộ với trang thông tin quân sự Defense One rằng trong thực tế, Không quân Mỹ hoàn toàn có thể tiết kiệm tiền thuế của người dân bằng việc sử dụng công nghệ in 3D để thay thế các linh kiện, thành phần. Tuy nhiên, vì không có “quyền sở hữu trí tuệ”, công nghệ in 3D cũng phải “xếp xó”.

Lấy ví dụ điển hình cho tình trạng này, ông Roper tiết lộ thêm rằng ngoài trường hợp “cốc vàng”, Không quân Mỹ cũng đã phải chi tới 10.000USD cho… 1 nắp bệ xí trên máy bay vận tải C-17 Globemaster. Nếu dùng công nghệ in 3D, chiếc “nắp bệ xí vàng” này sẽ chỉ có giá là 300USD – rẻ gấp 33 lần so với giá của nhà thầu.

“Bạn sẽ nghĩ rằng, ‘Không đời nào nó có giá như thế’”, ông Roper nói. “Thực tế là nó không có giá như thế, thế nhưng nhà thầu khi bán sản phẩm đã ở vị thế ‘nắm dao đằng chuôi’, họ có thể bán với giá cao tùy ý”.

Trong bối cảnh Tổng thống Trump đang kêu gọi các đồng minh NATO phải tăng chi tiêu quốc phòng, các trường hợp “cốc vàng”, “nắp bệ xí vàng” có lẽ sẽ khiến các thành viên trong khối NATO phải “chùn tay”, không dám tiêu pha theo kiểu “nhà giàu” Mỹ.