Trong một hành động bất ngờ, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ, ông Rod Rosenstein, chiều 17/5 thông báo quyết định bổ nhiệm cựu Giám đốc FBI Robert Mueller làm điều tra viên đặc biệt để điều tra nghi vấn mối quan hệ giữa đội ngũ tranh cử của Tổng thống Trump và các giới chức chính phủ Nga để can dự vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hồi năm ngoái.

Liên quan đến việc bổ nhiệm ông Muller, trong bản thông cáo, ông Rod Rosenstein viết: “Trong quyền hạn là quyền Bộ trưởng Bộ Tư pháp, tôi nhận thấy cần ra quyết định này vì quyền lợi của người dân Mỹ. Việc bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt là cần thiết để người Mỹ tin tưởng hoàn toàn vào kết quả chung và vào Chính phủ đương nhiệm, chứ không phải nhằm truy tìm tội phạm hay truy tố”. 

Ông Rosenstein cũng cho biết ông Robert Mueller, cựu công tố viên, từng là Giám đốc FBI từ năm 2001 đến 2013, dưới thời hai Tổng thống của cả đảng Cộng hòa George W. Bush và Dân chủ Barack Obama, đồng ý nhận trách nhiệm này. Ông Mueller đã quyết định từ nhiệm khỏi tổ hợp luật sư ông đang làm việc để tránh có sự mâu thuẫn lợi ích khi đảm nhiệm chức vụ này.

Ông nhận được sự ủng hộ của nghị sĩ ở cả đảng Dân chủ và Cộng hòa, khi được đánh giá là người công tâm, sẽ tiến hành một cuộc điều tra toàn diện mà không chịu sức ép của bất kỳ phía nào.

Ở cương vị điều tra viên đặc biệt, tuy vẫn phải báo cáo Tổng thống và Bộ Tư pháp, nhưng ông Muller sẽ có thẩm quyền độc lập hơn trong quá trình điều tra so với một công tố viên thông thường, khi được phép lựa chọn những gì cần tham vấn hay thông báo với Bộ Tư pháp về quá trình điều tra cũng như yêu cầu bất kỳ sự phối hợp nào từ các bên có liên quan. Trong quá trình điều tra, nếu thấy cần thiết và hợp lý, điều tra viên độc lập có quyền truy tố theo luật liên bang.

Quyết định bổ nhiệm ông Muller là một hành động nhượng bộ của Tòa Bạch Ốc trước sức ép từ phía Dân chủ yêu cầu một cuộc điều tra độc lập, không dưới thẩm quyền của Bộ Tư pháp để đảm bảo tính công bằng. Quyết định được đưa ra một tuần sau những lộn xộn ở Tòa Bạch Ốc bởi việc Tổng thống Trump bất ngờ sa thải Giám đốc FBI James Comey khi ông Comey đang đứng đầu cuộc điều tra tìm hiểu liệu có mối quan hệ giữa đội ngũ tranh cử của ông Trump và phía Nga hay không.

Sự việc căng thẳng lên cao khi Washington Post đưa tin Tổng thống Trump đã chia sẻ với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov một số tin tình báo tuyệt mật liên quan đến hoạt động của khủng bố IS.

Thông tin một bản ghi nhớ của ông Comey được tiết lộ cho hay ông Trump từng đề nghị ông Comey “ngưng cuộc điều tra” tìm hiểu mối liên hệ giữa cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Flynn và chính quyền Nga càng làm dấy lên hoài nghi về việc ông Trump có thể từng cố can thiệp vào cuộc điều tra nghi vấn Nga can thiệp bầu cử Tổng thống Mỹ 2016.