Người để thân đã ít, lại còn phải xét chuyện thân - thương?

Từ bé đến lớn, mỗi dịp lễ Tết là y như rằng nhà tôi có rất nhiều đồ. Tết Trung Thu nhiều bánh, Giáng Sinh nhiều lịch, Tết âm lịch nhiều bia. Đồ của người ta biếu bố tôi nhiều vô số kể, mỗi người một ít, góp lại thành nhiều. Hiện tại, bố tôi gần về hưu, quà cáp ít dần đều, mọi thứ ít dần đều.

Dĩ nhiên nhà tôi chả ai để ý những chuyện đó, nhưng tôi hay đùa lơi, kiểu ối xời ơi, Tết này chả có bia thùng đem bán nữa rồi! Và may mắn thay, vì chả bao giờ ai trong nhà này đặt sự chú ý vào những đồ ngoài thân đó, nên khi chúng ra đi, cũng chả ai buồn.

Tôi thấy bố tôi có ông bạn già gần nhà, hay ngồi nhậu nhẹt kể lể này nọ. Ngày xưa có lần trường bắt đóng tiền học mà tôi quên không xin, đến trưa quáng quàng lên thì bố đã đi làm. Bố tôi kêu qua nhà chú T, nói chú đưa đi, tối ông đưa lại. Trong bụng tôi nghĩ, chắc hai ông thân nhau lắm đây, sao bạn bố nhiều thế mà khi cần lúc nào cũng chỉ muốn nhờ vài người thân nhất. Mơ hồ trong tôi tự hiểu rằng, “thân”, cũng có nhiều loại.

“Thân”, là chỉ những mối quan hệ qua thời gian lâu ngày đã trở thành quen thuộc, và một số quy tắc ứng xử thỉnh thoảng có thể được châm chước xóa nhòa nếu đôi bên dễ tính.

“Thương”, là cảm giác quý mến, muốn quan tâm đến đối tượng đó và mang đến cho họ niềm vui, chia sẻ lợi ích không cần lý do và không cần điều kiện.

Chúng ta có rất nhiều người “thân”, cũng có nhiều “người thương”, cũng có nhiều người “thân” nhưng không “thương”.

Bạn sẽ bảo tôi ôi cái ông này lại huyên thuyên, chia nhỏ khái niệm ra để làm gì, được gì cơ chứ?

Nhưng bạn thân mến, khi bạn càng nhìn nhận mọi thứ rõ ràng, bạn sẽ bớt tổn thương hơn nhiều lắm.

Có lần tôi qua nhà đón cô bạn thân xuống nhà mình chơi. Nhà tôi thì xa trung tâm Sài Gòn gần bốn mươi lăm phút chạy xe, chở bạn xuống, ăn uống no nê xong tôi sinh ra làm biếng. Mỗi khi lười đón đưa ai, tôi sẽ gửi tiền taxi cho họ để họ về.

Về lý, bạn tôi đi xe taxi mát mẻ thoải mái, tôi thì không phải ra nắng hay phí sức chạy đi chạy về. Một công đôi chuyện.

Nhưng về tình thì như vậy là không hay, cho thấy sự thiếu tinh tế, không hết lòng. Quả thật là cô bạn tôi cô ấy “ghim”, có mấy lần nhắc lại vẫn cảm thấy giận. Vì đã có nhiều lần cô ấy giúp tôi chạy ra chạy vào giữa nhà tôi và trung tâm Sài Gòn, mà cô có than nắng, có than mệt bao giờ đâu?

Cũng có đôi khi, tôi thấy vài người bạn đi với nhau. Nhưng theo quan sát của tôi, họ vốn dĩ không phải là những người cùng một tuýp. Thậm chí có người chẳng ưa gì nhau, nhưng buồn quá, cô đơn quá, nên đi chung đại cho có tụ. Mà đời này hễ làm cái gì cho “có tụ”, thì nó đều trật quẻ và chẳng đi tới đâu.

Giống những người thứ gì cũng có, chỉ là không có hạnh phúc.

Tôi quan niệm, tình bạn cũng cần say mê.

Một mối quan hệ không có sự say mê là một mối quan hệ chết. Nhiều khi công nhận mình “mê” bạn thì ngại, nhưng sự thật là tình bạn khắng khít là nhờ mê mẩn nhau, cái gì cũng muốn nói, thứ gì cũng muốn sẻ chia. Giống như người mẹ có đứa con rồi, thì suốt ngày chỉ muốn ôm con.

Hay những cậu bé tìm được món đồ chơi mơ ước bao lâu, sẽ giữ cạnh cả ngày.

Bạn bè cũng vậy.

Hồi xưa có khi chúng tôi đi lang thang ngoài đường ngày Tết như dở hơi, chúng tôi coi hai bộ phim liên tục vào suất chiếu cuối cùng và rạp chỉ có vài người. Nói chung chúng tôi làm mọi thứ điên rồ nhất, miễn là có nhau thì mọi thứ trở thành hợp lý.

Có những câu chuyện có thể nói mãi đến vài năm.

Những nơi chốn nhắc mãi đến vài năm.

Và những người tình nào của mỗi người gây đau khổ thế nào đều hiện lên trán mỗi khi nhắc lại.

Phải thương nhau, thì mới có thể lắng nghe và ghi nhớ...

Tình thân thương đó, phân biệt sớm chừng nào thì hay chừng đó. Bởi lẽ cuộc đời không quá dài, để chúng ta dành thời gian cho những người không xứng đáng.

Những người thân rất thương không nói lời mà biết chắc rằng khi đã buông ra thì không bao giờ vết thương có thể lành trong lòng bạn mình.

Những người thân rất thương biết đâu là điểm dừng, cho mọi thứ.

Những người thân rất thương không mang cái tôi quá lớn vào câu chuyện chung, không đòi hỏi người thân phải xem mình là ông này bà nọ, không hàm hồ nghĩ rằng tình bạn là sự ban phát.

Những người thân rất thương muốn biết chuyện gì xảy ra với bạn, muốn nâng đỡ bạn, muốn dành cho bạn điều mà họ tin rằng sẽ làm bạn hạnh phúc.

Họ cho bạn thứ mà họ không tùy tiện trao tặng người dưng.

Họ nghe được điều xảy ra trong tim bạn, dù bạn chưa nói.

Họ tin rằng bạn xuất sắc trong cuộc đời của bạn, trong điều bạn làm, dù kết quả có như thế nào.

Có lẽ tôi đã làm bạn chạnh lòng, bởi có khi lúc này nhìn lại, bạn không biết mình còn có bao nhiêu người.

Như vậy, xác định một tình thân không thể đo bằng năm tháng, mà đo bằng cái “thương” mình dành cho họ. Cái thương đó thì tính bằng hiểu và chấp nhận. Cứ nghĩ đơn giản, như những người tình, có khi họ chẳng làm gì cho ta, nhưng ta cũng vẫn muốn ở cạnh và yêu thương họ. Tình thân cũng từa tựa vậy, họ chẳng làm gì cho ta cả, nhưng chính trong lúc ta ở cạnh họ, đã thấy mình bình an và thanh thản lắm. Còn khi ở cạnh, mà ta bất an, ta không muốn nghe họ nói những lời buồn, ta ngán ngẩm khuôn mặt, ta không thích đụng chạm, không muốn hỏi han, ta đùa không thấy vui... thì ta nên tự hiểu rằng có lẽ tình cảm đã đến điểm chết. Chỉ có hai lựa chọn, một là cho nhau thời gian để bảo toàn năng lượng, hai là hẹn lại ngàn sau.

Tình thân thương là vô biên. Nhưng đó chỉ khi là tình ruột thịt. Còn những tình cảm còn lại, không khéo thì đều trở thành thứ có hạn kì. Nhất là khi một trong hai bắt đầu có dấu hiệu trân trọng cái tôi của mình hơn tất cả, hoặc nhân danh tình thân để phớt lờ những quy tắc xử sự nhằm tổn hại lợi ích của nhau, hay đơn giản hơn là không còn thẳng thắn được với nhau nữa.

Thỉnh thoảng chúng ta sẽ than trời, sao đều là người lớn, đều tự tin vào trí thông minh của mình, vậy mà giữ một người bên cạnh lâu dài cũng không thể làm được? Vì sao tha thứ cho kẻ thù thì dễ, mà tha thứ cho bạn thân lại khó gấp ngàn lần?

Bởi chúng ta không phải là thánh, tim không đủ rộng để chịu thấu mãi những lời buồn.

Bạn đang đọc báo người việt tại Mỹ - Vinacircle. Mọi đóng góp về nội dung xin gửi về địa chỉ email: content@vinacircle.com.

Xin cảm ơn!