Mới đây, hai vụ tấn công khủng bố bằng ô tô liên tiếp xảy ra tại trung tâm thành phố Barcelona và thị trấn Cambrils, cùng với một vụ nổ lớn khác tại Alcanar Platja đã gióng lên hồi chuông “báo động đỏ” về vấn đề an ninh và thông tin tình báo tại châu Âu nói chung, cũng như tại Tây Ban Nha nói riêng, trong bối cảnh các phần tử thánh chiến đang triển khai chiến dịch tấn công các nước tham gia liên quân chống lại Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

"Tranh thủ” mùa du lịch

Theo một khảo sát của Reuters, Tây Ban Nha là quốc gia thu hút khoảng 11 triệu khách thăm quan du lịch mỗi năm (đứng thứ 2 thế giới) bởi những bãi biển vàng và nền văn hóa phong phú.

Thời điểm hiện tại, với cái nóng gay gắt ở châu Âu cùng sự “vào mùa” của ngành du lịch tại đây chính là thời cơ quan trọng mà IS đã lợi dụng để thực hiện những hành động tội lỗi.

Theo hãng tin Amaq có quan hệ với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, nhóm này đã thừa nhận gây ra vụ tấn công đẫm máu tại phố đi bộ Las Ramblas. Tuyên bố do Amaq đăng tải nêu rõ: "Những người thực hiện vụ tấn công ở Barcelona là những binh sĩ của Nhà nước Hồi giáo và tiến hành chiến dịch này nhằm hưởng ứng lời kêu gọi tấn công các nước tham gia liên quân chống IS”.

Cập nhật tính tới hiện tại, số người thiệt mạng trong vụ này đã tăng lên 14. Trong số hơn 100 người bị thương, có những người đang trong tình trạng cực kỳ nguy kịch.

Việc hai vụ tấn công ở trung tâm Barcelona và thị trấn Cambrils có cùng cách thức thực hiện, cộng thêm dữ kiện một nghi phạm trong vụ ở Barcelona bị bắt ở Alcanar - nơi xảy ra một vụ nổ lớn bom tự chế tạo sáng cùng ngày cho thấy sự "manh động" và mối liên hệ của IS là rất mật thiết.

Nguyên nhân sâu xa

Các vụ việc bi thương liên tục diễn ra tại Tây Ban Nha đã khiến tâm lý người dân hoang mang tột độ. Đại diện cơ quan điều tra phát biểu: “Xin chia buồn cùng gia đình và người thân các nạn nhân. Chúng tôi sẽ nỗ lực hết sức để tìm ra sự thật, xóa tan tâm lý hoang mang và bất an cho mọi người”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã nhanh chóng lên tiếng: “Nước Mỹ lên án vụ tấn công khủng bố tại Barcelona (Tây Ban Nha) và sẽ làm tất cả mọi việc cần thiết để giúp đỡ. Hãy vững vàng, chúng tôi yêu các bạn”.

Thực tế, châu Âu nói chung và Tây Ban Nha nói riêng đang rơi vào vòng luẩn quẩn và tụt dốc của khủng hoảng di cư, dù các nước này đã họp bàn nhiều lần và đưa ra các biện pháp thắt chặt an ninh cũng như gia tăng kiểm soát biên giới.

Ngoài ra, cùng với việc IS liên tiếp chịu thất bại tại Syria và Iraq đã khiến chúng chuyển hướng sang châu Âu và địa điểm mới nhất chính là Tây Ban Nha nhằm phô trương sức mạnh.

Ở châu Âu, những người trẻ theo đạo Hồi luôn coi mình là nạn nhân của những định kiến và tình trạng phân biệt đối xử. Song song, mục tiêu tối hậu của những kẻ thánh chiến chính là chiêu mộ những tâm hồn “yếu đuối” đó, thuyết phục họ rằng khủng bố là con đường duy nhất giúp thoát khỏi những nỗi sợ hãi họ phải đối mặt mỗi ngày. Cả hai bên tương hỗ lẫn nhau và IS sẽ dần đạt được mục đích.

Giải pháp

Cần phải xác định rằng, cuộc chiến chống lại chủ nghĩa khủng bố ở Tây Ban Nha hay ở bất cứ quốc gia nào trên thế giới không hề là vấn đề phức tạp, mà là cực kỳ gian nan và nhức nhối.

Các nước lớn như Mỹ, Nga, và cả các thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp (HĐBA) quốc nên chấm dứt mâu thuẫn nội bộ và thiết lập một khuôn khổ hòa bình tại Syria, nếu không muốn biến thành nạn nhân của khủng bố.

Thêm vào đó, hành động quân sự chống lại IS chỉ có thể thành công nếu có sự hợp thức hóa và ủng hộ của HĐBA. Cuối cùng, giải pháp lâu dài cho sự bình ổn khu vực nằm ở việc phát triển bền vững. Vùng đất Trung Đông không chỉ bị bao trùm bởi chiến tranh, mà còn bởi các hệ lụy ngày một lớn của phát triển kinh tế như thiếu nước ngọt, sa mạc hóa, thất nghiệp cao trong giới trẻ, giáo dục nghèo nàn.