Chắc hẳn bạn đã từng bắt gặp suy nghĩ: “Cô ấy trông rất giống Sue” hay “Anh không giống như một Bob” và rồi nhớ mang máng là đã gặp ở đâu đó, việc này ắt hẳn có nguyên nhân. Một nghiên cứu mới đây của Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ cho thấy, có thể lưu trữ bản năng về việc cân nhắc xem liệu tên gọi có phù hợp với gương mặt hay không.

Nghiên cứu chỉ ra rằng, trên thực tế, mọi người thường có xu hướng “trông giống như tên của họ”. Theo thời gian, những khuôn mẫu về văn hóa này đã tạo nên sự liên kết chặt chẽ giữa tên của một người và vẻ bề ngoài của họ

Nhóm nghiên cứu đã phát hiện rằng, người ta có thể tiên đoán chính xác tên của một gương mặt không quen thuộc với tỷ lệ cao hơn mong đợi. Trong hai cuộc thử nghiệm có đến 185 người tham gia ở Israel và Pháp, người tham gia sẽ được xem ảnh chụp của những người lạ mặt và được yêu cầu đoán chính xác tên của họ từ danh sách 4 hoặc 5 cái tên.

Như vậy là những người tham gia chỉ có 25% xác suất đoán trúng tên người lạ. Các tình nguyện viên đã ghép tên và khuôn mặt tốt hơn so với việc lựa chọn ngẫu nhiên. Khoảng 30% trong số 70 người tham gia ở Israel đã ghép đúng tên với khuôn mặt. Và khi một cuộc thử nghiệm tương tự được thực hiện với 115 người tham gia ở Pháp với kết quả là 40% người đoán đúng.

Dẫn đầu cuộc nghiên cứu, tiến sĩ Yonat Zwebner thuộc trường Đại học Hebrew ở Jerusalem chia sẻ, khả năng khớp tên với khuôn mặt phụ thuộc vào các khuôn mẫu tên hiện tại. Trong công bố vào ngày 27/1 trên, bà Zwebner và các đồng nghiệp của mình cho biết, khi mọi người cố gắng ghép tên với các hình ảnh khuôn mặt, họ có thể sử dụng thông tin cá nhân, xã hội và lịch sử để tìm ra một số manh mối.

Các phát hiện cũng cho thấy kiểu tóc của con người đóng một vai trò quan trọng trong khi đoán tên của họ. Trong một thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã đưa ra một số hình ảnh cho thấy kiểu tóc, tai và cổ trong khi các đặc điểm gương mặt bị làm mờ. Ngược lại, bộ ảnh thứ 2 chỉ có các đặc điểm khuôn mặt chẳng hạn như mắt, mũi, miệng và má rõ ràng, còn kiểu tóc và cổ đã bị xóa đi. Và một bộ ảnh thứ ba cho thấy đầy đủ khuôn mặt cũng như là tóc và cổ.

Kết quả cho thấy 36% người tham gia ghép đúng tên với mặt khi xem các bức ảnh toàn bộ gương mặt, khoảng 33% đoán đúng khi nhìn thấy kiểu tóc và 30% tình nguyên viên chính xác khi chỉ có thể nhìn thấy các đặc điểm trên khuôn mặt.

Có một điều thú vị là các tình nguyện viên sẽ chọn lựa kém chính xác hơn đối với những cái tên đến từ nước khác. Điều này cho thấy, văn hóa có thể là một nhân tố ảnh hưởng đến giả thuyết.

Ngoài các bài kiểm tra trên con người, các nhà khoa học phát triển một thuật toán máy tính để nghiên cứu vẻ ngoài của 94.000 khuôn mặt. Phần mềm sử dụng 80% cơ sở dữ liệu để “học” cách nối cái tên với khuôn mặt. 20% cơ sỡ dữ liệu còn lại dùng để kiểm tra những thứ mà máy tính đã được “học”.

Chia sẻ với tạp chí HuffPost, bà Zwebner cho biết thêm: “Nếu một cái tên có thể ảnh hưởng đến ngoại hình, thì nó cũng ảnh hưởng đến những thứ khác, và nghiên cứu này sẽ mở ra một hướng đi mới cho các bậc phụ huynh trong việc xem xét nên đặt tên thế nào cho con em. Một khi người ta nhận thức được tầm ảnh hưởng của cái tên, họ sẽ chọn tên một cách cẩn thận hơn”.