Chỉ sau 1 năm theo chế độ ăn giảm calo, người tham gia nghiên cứu đã thấy được tỉ lệ trao đổi chất giảm đáng kể. Tỉ lệ này tiếp tục giảm đến năm thứ 2 và dẫn đến việc giảm tổng thể sự mất cân bằng oxy hóa - quá trình liên quan đến bệnh tiểu đường, ung thư, bệnh Alzheimer và nhiều bệnh khác liên quan đến tuổi già.

Nghiên cứu được công bố vào thứ Năm ngày 22 tháng 3 năm 2018, trên tạp chí Tế bào Trao đổi chất.

Bà Leanne M. Readman, tác giả hàng đầu của cuộc nghiên cứu này và là phó giáo sư tại Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Pennington ở Đại học Bang Louisiana cho biết: “Việc giảm lượng calo sẽ mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe cho mọi người, bất kể tình trạng sức khỏe hiện tại của mọi người như thế nào”.

Những nghiên cứu trên động vật đã cho thấy việc hạn chế calo khoảng 25% có thể kéo dài tuổi thọ. Bà Redman, các đồng nghiệp của bà, và Viện Người cao tuổi Quốc gia đã tiến hành cuộc nghiên cứu mới CALERIE (Đánh giá toàn diện về những ảnh hưởng lâu dài của việc giảm năng lượng) để trả lời một câu hỏi đơn giản: Nghiên cứu này có áp dụng với con người không?

Dấu hiệu lão hóa

Trong giai đoạn đầu, đội nghiên cứu đã tiến hành những thí nghiệm thí điểm với quy mô nhỏ để trả lời những câu hỏi như: Người tham gia nghiên cứu có thể hạn chế loại calo nào? Để đạt được kết quả này, một số nghiên cứu thí điểm đã thử nghiệm việc giảm calo chỉ trong chế độ ăn kiêng, một số nghiên cứu khác thử nghiệm chỉ trong quá trình tập thể dục, và cũng có một số khác lại kết hợp cả hai, ăn kiêng và tập thể dục.

Một câu hỏi khác được đặt ra là: Việc giảm calo ở mức độ nào sẽ có ảnh hưởng đến dấu hiệu lão hóa?

Bà Redman cho biết dấu hiệu lão hóa là phép đo sinh học đơn giản, giúp phân biệt những người sống lâu – những người từ 90 đến 100 tuổi – với những người có tuổi thọ trung bình.

Bà nói: “Chúng ta biết rằng những người sống lâu có thể duy trì lượng đường trong máu, lượng insulin và nhiệt độ cơ thể thấp hơn so với những người không sống lâu bằng họ”.

Sau những cuộc nghiên cứu thí điểm, Viện Người cao tuổi Quốc gia đã cam kết sẽ tài trợ nhiều hơn cho hai cuộc nghiên cứu tại ba trường đại học: Đại học Pennington ở Baton Rouge, Đại học Washington ở Bang Louis và Đại học Tufts ở Boston.

Bà Redman cho biết, tại Đại học Pennington, bà Redman và các đồng nghiệp tập trung vào việc giảm khoảng 25% calo chỉ qua chế độ ăn uống. Phụ nữ từ 25 đến 45 tuổi và đàn ông từ 25 đến 50 tuổi được chọn để tham gia vào cuộc nghiên cứu; khoảng một nửa có cân nặng bình thường, và nửa còn lại bị thừa cân nhưng không bị béo phì. Qua cuộc nghiên cứu này, những người tham gia đã ăn những món mà họ thích, nhưng họ cũng uống thêm vitamin và chất bổ sung để đảm bảo chế độ ăn của họ đủ chất dinh dưỡng.

Mỗi người tham gia được nhận một tỉ lệ khác nhau. Thay vì tính toán lượng calo hằng ngày và giảm khoảng 25% calo, thì họ áp dụng việc giảm cân để ước tính tổng lượng calo giảm đối với mỗi người qua một khoảng thời gian.

Tuy nhiên, những người tham gia không giảm tới mức 25% như dự kiến, bà Redman nói: “Mọi người đã giảm được 15% calo, thực tế là hơn 2 năm. Nhưng không sao, kết quả này cũng “khá ấn tượng” rồi”.

Bà Redman nói: “Chế độ ăn hạn chế calo cũng gây ra việc giảm tốc độ trao đổi giấc ngủ khoảng 10%”. Sau một năm, khi việc giảm cân đạt đến đỉnh điểm thì điều này vẫn đúng, và sau 2 năm, khi cân nặng vẫn không thay đổi thì điều này vẫn không hề sai.

Sự trao đổi chất chậm có nghĩa là cơ thể đang có hiệu quả hơn khi sử dụng nhiên liệu – bất kể từ thức ăn hay oxy – để chuyển hóa năng lượng.

Bà Redman bày tỏ: “Điều đó rất quan trọng, bởi vì mỗi khi chúng ta tạo ra năng lượng trong cơ thể, thì chúng ta sẽ tạo ra sản phẩm phụ.” Bà giải thích rằng những sản phẩm phụ được tạo ra trong quá trình trao đổi chất bình thường này, được gọi là gốc tự do (hay còn gọi là chất oxy hóa), được tích trữ trong cơ thể, qua thời gian, nó làm tổn hại đến các tế bào và các cơ quan nội tạng. Sự tổn hại này đang dần rút ngắn tuổi thọ.

Việc hạn chế calo không chỉ làm chậm quá trình trao đổi chất của những người tham gia, mà mức độ thiệt hại do chất oxy hóa gây ra giảm đi còn được phát hiện khi đo một hợp chất trong nước tiểu.

Đột phá

Nhà sinh vật học John R. Speakman thuộc Đại học Aberdeen ở Scotland và Học viện Khoa học Trung Quốc ở Bắc Kinh cho biết ‘Đột phá lớn’ trong nghiên cứu này là đây là thử nghiệm đầu tiên về việc hạn chế calo ở con người.

Thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát, mà những người tham gia vào thử nghiệm này được chia thành nhiều nhóm để so sánh về mức độ can thiệp, được cho là có giá trị hơn đối với các nhà khoa học so với những loại thử nghiệm khác. Ông Speakman không tham gia vào cuộc nghiên cứu này nhưng ông đã cung cấp dữ liệu an toàn và bảng giám sát cho dự án CALERIE, ông giải thích rằng tất cả các cuộc nghiên cứu trước đây về việc hạn chế calo ở con người đều được thử nghiệm trên cơ sở tự nguyện.

Ông Speakman nói: “Được biết từ những năm 1930, việc hạn chế calo sẽ làm giảm tỉ lệ lão hóa và kéo dài tuổi thọ ở loài gặm nhấm.” Từ đó, các nghiên cứu trên các loài động vật khác cho thấy mô hình chung đều giống nhau – nhưng cũng có một số ngoại lệ. Ông nói: “Ví dụ, nghiên cứu này không có hiệu quả với ruồi nhà. Hơn nữa, với loài khỉ cũng có một chút mơ hồ.”
Vì lý do đó, mà “sự đóng góp lớn” của cuộc nghiên cứu mới này là những người tham gia đã cho thấy hai sự thay đổi chính, theo quan sát trước đây ở loài gặm nhấm bị hạn chế calo, đó là: tỉ lệ quá trình trao đổi chất giảm và sản phẩm của các loại chất oxy hóa giảm.

Theo ông, mức độ của việc hạn chế calo đã đạt được trong nghiên cứu mới này là “khá khiêm tốn so với loài gặm nhấm và các loài động vật khác. Điều này cho thấy những khó khăn trong việc giảm calo ở người. Tuy nhiên, sức mạnh của cuộc nghiên cứu mới này là nó “gồm những phản hồi cá nhân có khuôn khổ rộng”.

Ông Speakman cho biết việc hạn chế calo ngăn cản quá trình lão hóa như thế nào “là một vấn đề triệu đô”. Nghiên cứu ủng hộ hai lý thuyết về sống thọ, đó là: “tốc độ sống” (quá trình trao đổi chất chậm) và sự tổn hại của chất oxy hóa giảm.

Tuy nhiên, theo ông Speakman, nghiên cứu chỉ cho thấy một sự liên quan, “nên chúng ta không thể suy luận rằng những thay đổi này liên quan đến quá trình lão hóa giảm. Tuy nhiên, đó là bước tiến để chỉ ra rằng nghiên cứu gần đây không loại bỏ hai ý tưởng này”.

Tiếp đó, Bà Redman muốn kết nối những người tham gia nghiên cứu lại để xem coi liệu họ có đang duy trì việc hạn chế calo hay không, và tỉ lệ trao đổi chất có giảm không. Bà cũng muốn nghiên cứu một nhóm người từ khi họ còn sống đến khi họ qua đời để bà có thể thấy được kết quả lâu dài của việc hạn chế lượng calo.

Bà nhắc lại, nghiên cứu này không chỉ là chế độ ăn kiêng.

Sự thật là hầu hết những người dậy sớm sẽ ăn ít hơn – khỏe mạnh hơn – trong chế độ ăn kiêng kiểu phương Tây, bà Redman nói: “Nhưng điều quan trọng là họ sống lâu hơn và họ không mắc phải những căn bệnh mãn tính”.

Theo: edition.cnn.com