Nguyên nhân và nguy cơ

Một số nguyên nhân thường gặp dẫn đến bệnh là do virus gây viêm thần kinh sọ não số 8, thoái hóa một trong các cơ quan của hệ tiền đình, viêm tai giữa, nghẽn tắc động mạch tiền đình, co thắt động mạch cột sống... Theo nghiên cứu, nhiều nguyên nhân gây rối loạn tiền đình như thường xuyên sống trong môi trường quá ồn, thời tiết khó chịu khi chuyển mùa, ăn phải thức ăn bị nhiễm độc...

Một thực tế cho thấy rối loạn tiền đình rất dễ xảy ra ở những người làm việc trong môi trường văn phòng, như dân công sở, học sinh, sinh viên. Nhân viên công sở thường ít vận động, ngồi nhiều trong văn phòng lâu ngày làm co thắt động mạch cột sống, dẫn đến thiếu máu não gây rối loạn tiền đình. 

Ngoài ra những người thường xuyên chịu căng thẳng về đầu óc, giới tính cũng là những đối tượng có khả năng mắc bệnh cao.

Triệu chứng

Triệu chứng bệnh được chia làm 4 nhóm với những vị trí tổn thương khác nhau:

- Chóng mặt: Ảo giác về sự di chuyển của môi trường xung quanh hoặc bản thân, thường là cảm giác xoay tròn hoặc bập bềnh. Các triệu chứng kèm theo là buồn nôn, nôn, đổ mồ hôi, mất cân bằng, nhìn mờ. Nguyên nhân là do tổn thương ở dây thần kinh ngoại biên hoặc trung ương của hệ thống tiền đình.

- Ngất: Cảm giác mất ý thức hoặc ngất, kèm theo đổ mồ hôi, buồn nôn, nhìn mờ hai mắt. Nguyên nhân là do máu não giảm, tụt huyết áp, rối loạn chức năng tim hoặc phản xạ thực vật.

- Mất thăng bằng: Cảm giác không cân bằng, không vững hoặc như say rượu. Nguyên nhân do mất đồng bộ giữa các thông tin từ tiền đình, tiểu não, mắt.

- Chóng mặt không xác định rõ : cảm giác đầu lâng lâng, nặng hoặc sợ ngã (khác với các cảm giác mô tả ở ba phần trên). Triệu chứng này xuất hiện ở những bệnh nhân có các rối loạn cảm xúc khác, như: hội chứng tăng thông khí, lo âu, trầm cảm.

Phòng tránh

Thực hiện một số động tác với đầu, cổ,... nhằm giảm khả năng mắc bệnh hay giảm bệnh rối loạn tiền đình:

- Ngửa đầu ra sau, cúi đầu xuống, nghiêng đầu sang phải và sang trái hết cỡ. Quay đầu tròn chữ O bên phải rồi bên trái (khoảng 10 - 15 lần).

- Hai bàn tay miết mạnh vào nhau cho nóng, xoa đều vào mặt, hốc mắt và tai để tác động vào các nút thần kinh tai, mắt, mặt (khoảng 10 lần).

- Tập thể dục như bình thường, vừa sức nhưng phải làm được 3 động tác cơ bản: chạy đi, chạy lại nhẹ nhàng 8 - 10 phút. Đứng hơi dạng hai chân, cúi người xuống, đầu ngón tay chạm vào ngón chân cái, vung hai tay và quay mặt về bên trái rồi về bên phải hết cỡ (nhớ là quay cả mặt). Lặp lại 10 lần cho mỗi bên.

Bên cạnh việc tập thể dục đều đặn, người đã có bệnh cần điều chỉnh các thói quen, lối sống: không ngồi liên tục quá lâu, nhất là ngồi làm việc với máy tính; hạn chế uống rượu, cà phê, thuốc lá; tránh tiếp xúc với các chất liệu hoặc thực phẩm có mùi vị kích thích; tránh thay đổi tư thế đột ngột; không lái xe hoặc điều khiển máy móc có động cơ mạnh; giảm thiểu căng thẳng, lo âu, hoảng hốt, tránh leo trèo cao, không đọc sách báo khi đang di chuyển, ngồi hoặc nằm ngay khi đang cảm thấy chóng mặt.